Дагаев М.М., и д.р., Астрономия, Москва, Просвещение, 1983г .

Ж.И. Сабралиева

«___»_____________2007ж.

«АСТРОНОМИЯ»

ПӘНІНЕН БІЛІМГЕРЛЕР ҮШІН

ЖҰМЫСШЫ ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ

Кафедра: “Физика және ФОӘ”

Оқу жылы: 2007-2008

Кредит саны: 2

Оқу түрі: күндізгі

Курс: 3

Триместр: 9

Барлығы: 90 сағ

Лекция: 15 сағ

Лабораториялық сабақ: 15 сағ

СОӨЖ: 30 сағ

СӨЖ: 30 сағ

Емтихан: 9 - триместр

Оқытушының аты-жөні: Б. Ж. Көшкімбаева

Қосымша сабақ: кесте бойынша

Тараз 2008 ж

Жұмысшы бағдарламасы Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігінің № 289 11.05.2005ж типтік бағдарламасы негізінде жасалынды

Жұмысшы оқу бағдарламасын дайындаған ф.м.ғ.к., доцент Көшкімбаева Б.Ж.

Жұмысшы оқу бағдарламасы “Физика және физиканы оқыту әдістемесі” кафедрасының мәжілісінде талқыланды.

«___»_____________2008ж. №___ хаттама

Кафедра меңгерушісі Б.Ж.Көшкімбаева

Жұмысшы оқу бағдарламасын Жаратылыстану ғылымдары факультетінің жұмысшы бағдарламалар комитеті мақұлдады.

№ ____ хаттама «___» ______________200 ж.

Комитет төрайымы: _{———————}

Оқытушы туралы мәлімет: Көшкімбаева Бибара Жайлаубайқызы ф.м.ғ.к., доцент.

Оқитын пәндері: Жалпы физика, Астрономия; Астрономияны оқыту әдістемесі, Жаратылыстану ғылымдары пәндерінің негіздері.

Оқу құралдарының саны: әдістемелік нұсқаулар «Астрономия лабораториялық жұмыстары», «Жұлдыздардың ішкі құрылысы және дамуы».

Біліктілігі туралы мағлұмат: Магистратурада арнайы курстардан дәріс беремін, магистрантар мен білімгерлерге жетекшілік етемін.

Байланыс: «Физика және ФОӘ» кафедрасы

Мекен-жай: Жамбыл даңғылы 16^а.

Кафедрада болу уақыты: сабақ кестесіне сәйкес.

Консультация уақыты: консультация кестесі бойынша.

1. Пәнді оқытудың өзектілігі мен қажеттілігі

Адамзат баласының көзқарасын қалыптастыруда астрономия ілімінің ықпалы күшті болды. Астронмоия табиғат аясында туындайтын – күн мен түннің ауысуы, жыл мезгілдері мен ай фазаларының алмасуы, теңіздер деңгейінің көтерілуі мен төмендеуі, әр ендіктегі тәулік уақытының өзгерісі, аспан денелерінің қозғалысы, кометалар мен метеорлар шоғырының пайда болуы, аспан денелерінің физикалық табиғаты секілді сұрақтарға жауап береді.

Ғарыштық зерттеу әдістерін молынан пайдалану арқылы, қазіргі кезеңдегі Астрономия әлем туралы біздің білімімізді кеңейтіп, тереңдете түсуде. Ғалымның байқауға оңтайлы кеңістігінде табиғат құбылыстарын түгелімен зерделей отырып, Астронмоия бүкіл әлемнің келбетін оның дамуымен қоса суреттеп бере алады. Астрофизикалық зерттеулер саласындағы ғылыми мағлұматтың мөлшері мен құндылығы жылдан-жылға арта түсуде. Сондықтан адамзат өркениетінің дәуірі болып табылатын бұл процестердің барлығының жоғарғы оқу орындары деңгейінде оқылатын астрономия курсында орын алуы, яғни пәннің бағдарламасының астрофизикалық бағытты ұстануы заңды үрдіс.

Физика, математика және астрономия пәндерінің мұғалімдері соңғы кездері жүргізілген астрономиялық зерттеулердің басты принциптері мен маңызды нәтижелері, зерттеу әдістері мен техникалық жабдықтары туралы хабардар болуы тиіс.

2. Пәнді оқытудың мақсаты мен міндеті

Пәнді оқыту мақсаты: Аспан денелерінің құрылымы, қозғалысы және дамуы жөнінде жалпы түсініктерді қалыптастыру. Студенттерді Ғаламның дамымалы модельімен таныстыру.

Пәнді оқыту міндеттері:

әлемнің қазіргі кезеңдегі ғылыми бейнесі туралы түсінікті қалыптастыру;

космостық объектілерді зерттеудің қазіргі заманғы ғылыми әдістері мен құралдары туралы терең білім беру;

орасан зор кеңістік пен уақыт сиятын өлшемдерді пайдалану, бақылау нәтижелерін талдау және астрофизикалық құбылыстардың кұрделі табиғатын түсіну;

көптеген ғалымдардың еңбексүйгіштігі мен ерлігінің, мақсатқа жетудегі табандылығының куәсі болып келетін, тарихи тағылымдарға толы Астрономия ілімін жастарды ғылымға тәрбиелеудің негізгі құралына айналдыру;

студенттердің эстетикалық және тәлімдік тәрбиесін жетілдіру;

курсты оқыту студенттерге физика мен астрономияның тұпкілікті мәселелерінен терең білім алудың арқауы болуы тиіс.

3. Пәнді оқу нәтижесінде студенттер келесі мәселелерді игеріп шығады:

-Жұлдызды аспанның жылжымалы картасымен жұмыс істеу;

-Өз бетінше астрономиялық бақылаулар жүргізу;

-Күннің аспан сферасындағы қозғалыс заңдылығын және Жердің климаттық белдеулерінің астрономиялық себептерін түсіну;

-Уақытты өлшеудің негізгі принциптерін, сағаттарға (жұлдыздық және күндік) түзету енгізу;

-Планеталардың конфигурациясын, Айдың фазасын, Кеплер заңдарын толық игеру;

-Жердің жасанды серіктері мен зымырандардың қозғалысын есептеу үшін Кеплердің және бүкіләлемдік тартылыс заңдарын қолдана білу;

-Күн жүйесінің құрылымы және аспан денелерінің табиғаты туралы нақты түсініктің болуы;

-Ғарыштық денелерді зерттеудің соңғы әдістері туралы мағлұматтың болуы;

-Жұлдыздық каталог пен атластармен жұмыс істей білу;

-Кеңейе беретін Ғалам жөніндегі ғылымның соңғы жетістіктерінен хабардар болу.

Пререквизиттер: математика, физика, философия, стреометрия, ядролық және элементар бөлшектер физикасы

Постреквизиттер: астрономияны оқыту әдістемесі, қазіргі заманғы жаратылыстану концепциялары.

Курстың сипаттамасы.

«Астрономия» бөлімі бойынша 15 сағ.лек., 15 лаб., жұмыс жүргізіледі. Лекция сабағы басталудан бұрын өтілетін тақырыпқа тиісті лекцияның қысқа жазылған негізгі мазмұны білімгерлерге таратылады.

Кіріспе. Пәннің қысқаша сипаттамасы. Астрономия пәні. Сфералы және тәжірибелі астрономияның негіздері, әлемнің құрылымы туралы көзқарастардың дамуы. Күн жүйесінің кинематикасы, аспан механикасының негіздері. Бүкіл әлемдік тартылыс заңдары. Астрофизика және радиоастрономияның құралдары мен әдістері, күн жүйесінің физикасы, жұлдыздар физикасы, біздің галактикасы, галактикадан тыс астрономияның негіздері, космогонияның негіздері және космология мәселелері.

«Астрономия» бөлімі бойынша 15 сағ. лекция, 15 сағ. лабораториялық сабақ өткізіледі.

6. Курстың мазмұны

6 .1. Лекциялардың күнтізбелік-тақырыптық жоспары