Фторорганикалық сұйықтар

Фторорганикалық сұйықтар – С₈F₁₆– өртенбейді және жарылудан кауіпсіз, жоғарғы қызуға төзімді (200°С), төменгі гигроскоптылыққа ие. Олардың буы жоғарғы электрлік беріктікке ие. Сұйықтар жабыспақтығы төмен, ауада тез таралып ұшады. Жылу тарату қасиеті мұнайлық майлар мен кремнийорганикалық сұйықтыққа қарағанда жоғарырақ.

Органикалық полимер материалдар

Полиэтилен

Полиэтилен, құрылымдық формуласы төменде көрсетілген

(– СН₂ – СН₂ –)_n,

Сызықтық құрылымға ие полярлы емес полимер болып табылады. Этилен газын С₂Н₄ жоғарғы қысымда (300 МПа дейін) немесе төменгі қысымда (0,6 МПа дейін) полимеризациялау кезінде пайда болады. Полиэтиленнің жоғарғы қысымдағы молекулярная массасы – 18000 – 40000, ал төменгі қысымда – 60000 – 800000.

Полиэтиленнің молекулалары реттелген тізбектерді (кристаллиттерді) құра алатын қабілетке ие, сондықтан полиэтилен екі фазадан тұрады, яғни, кристаллдық және аморфтық, осы екі фазасы оның механикалық және жылулық қасиеттерін анықтайды. Аморфты фаза материалға эластикалық қасиет береді, ал кристаллдық фаза қаттылық қасиет береді. Аморфты фаза әйнектену температурасына +80 С ие.Кристаллдық фаза жоғарырақ қызымға төзушілікке ие.

Полиэтиленнің кристаллдық фазасының агрегаттарының молекулалары сферолитті орторомбтық құрылымға ие. Төменгі қысымдағы полиэтиленде кристаллдық фаза (90 % дейін) жоғарғы қысымды полиэтилендегіге қарағанда (60 % дейін) көбірек. Төменгі қысым полиэтилені кристаллдығы жоғары болғанына байланысты балқу температурасы жоғары болады (120 -125 С) және созылу кезінде қаттылығы жоғарырақ болады. Полиэтиленнің құрылымы салқындату режиміне тәуелді. Тез салқындатса майда сферолиттер, ал баяу салқындатса үлкен сферолиттер пайда болады. Тез салқындатқан полиэтилен жоғары иілгіштікке және төменқаттылыққа ие.

Полиэтиленнің қасиеттері молекулалық салмаққа, тазалыққа және қоспаларға тәуелді. Механикалық қасиеттері полимеризация деңгейіне тәуелді. Полиэтилен жоғары химиялық төзімді. Электроизоляциялық материал ретінде кабель жасауда және изоляцияланған сымдар жасауда кеңінен қолданылады.

Қазіргі кезде келесі полиэтилен бұйымдар мен полиэтилендер түрі дайындалады:

1. төменгі және жоғары қысымды полиэтилен - (ж.қ.) және (т.қ.);

2. кабель өндірісіндегі төменгі қысымды полиэтилен;

3. жоғары және орташа қысымды төменгімолекулалы полиэтилен;

4. кеуекті полиэтилен;

5. полиэтиленді арнайы шлангты пластикат;

6. ЖЖ кабель өндіруге арналған полиэтилен;

7. кабель өндірісіндегі электрөткізгіш полиэтилен;

8. ұнтақ толтырылған полиэтилен;

9. хлорсульфирленген полиэтилен;

10. полиэтилендік қабыршақтар.

Фторопласттар

Полярлы және полярлы емес бола алатын фторкөміртекті полимерлердің бірнеше түрі бар.

Тетрафторэтилен газының полимеризация реакциясының өнімінің қасиетін қарастырамыз

(F₂С = СF₂).

Фторопласт – 4 (политетрафторэтилен) – ол ақ түсті борпылдақ ұнтақ. Молекуласының құрылысы келесі түрде болады:

Фторопласттың молекулалары симметриялық құрылған. Сондықтан фторопласт полярлы емес диэлектрик болып табылады.

Жоғары тазалық және молекулалар симметриясы жоғарғы деңгейлі электрлік сипаттамаларының болуына әкеледі. С және Ғ арасындағы байланыс энергиясы үлкен болғандықтан суыққа және ыстыққа төзімділігі жоғары болады. Фторопластыдан жасалған радиодетальдар -195 ÷ +250°С температуралар интервалында жұмыс істей алады. Лапылдап жанбайды, химиялық тұрақты, гигроскопті емес, гидрофобтылық қасиеті бар, көгермейді. Салыстырмалы электрлік кедергісі 10¹⁵ ¸ 10¹⁸ Ом·м, диэлектрлік өтімділігі 1,9-2,2, электрлік беріктігі 20-30 МВ/м.

Радиодетальдарды фторопласт ұнтағын суық пресстеу арқылы жасайды. Пресстелген бұымдарды пештерде 360 - 380°С күйдіреді. Өте жылдам салқындатса бұйымдар жоғары механикалық мықты шымыр болып шығады. Баяу салқындатса жақсы шымырланбайды. Оларды оңай өңдеуге болады, қаттылығы төмен, электрлік сипаттамалар деңгейі жоғары болады. Егер бұйымдарды 370° дейін қыздырса кристаллдық күйден аморфтық күйге өтіп, мөлдір затқа айналады. Материалдардың термиялық ыдырауы > 400°С басталады. Осының нәтижесінде улы фтор түзіледі.

Фторопласт кемшіліктері – механикалық жүктеме нәтижесінде аққыштығы, радиацияға шыдамдылығы төмен, бұйымдарды қайта өңдеу көп ресурс қажет етеді. Осыған қарамастан ЖЖ және ӨЖЖ техникалары үшін ең керемет диэлектриктер болып келеді. Электро- және радиотехникалық бұйымдарды пластиналар, дискілер, сақиналар және цилиндрлер ретінде дайындайды. ЖЖ кабельдерге нығыздап отырғызып жұқа қабыршақпен изоляциялайды.

Фторопластқа әйнекталшық, бор нитриді, күйе және т.б. қосып модифицирлеуге болады, яғни осы қоспалардан жаңа мықты қасиеттері бар материалдар алуға болады.

Глоссарий сілтемелері

[1] Электролитикалық диссоциация – заттардың молекулаларының оң иондар-катиондарға және теріс иондар-аниондарға ыдырауы.

[2] Электролиз – екі электрод және электролит электрохимиялық жүйеден тұрақты электр тоғының әсерінен болатын химиялық процесс.

[3] Эмульсия – өзін ерітпейтін бір сұйықтың екінші сұыйқта ұсақталған дисперстің жүйе.

[4] Суспензия – сұйықтықтағы қатты бөлшектердің төменгі дисперсті жүйесі, ал аса жоғарғы дисперсті жүйелер коллоидты ерітінділер деп аталады.

[5] Ароматтық қоспалар – бензолдық ароматтық ядросы бар айрықша ароматтық деп аталатын химиялық қасиеттері бар көміртектің алты атомды циклдік топтарымен сипатталатын көміртегі атомының тұйық тізбегінен құралған байланыстар.

[6] Алифаттық қоспалар – көміртегі және сутегі атомдарының ажыратылған тізбектерінен құралған алкан деп аталатын циклді емес көмірсутектер.

[7] Бензолдық сақина –көміртегінің алты атомынан құралған циклдік топтар.

[8] Полидиметилсилоксандар – кремнийдің және оттегінің атомдарынан құралған қайталанатын силоксанды топтан тұратын сызықтық құралған сұйық кремнийорганикалық полимер.

[9] Фенильдік топ (фенил) – сутегі атомын кез келген бензолды ядроның көміртегі атомынан жұлып алынғанда түзілетін C₆H₅бензолдың бірвалентті радикалы.

[10] Гидролиз – заттың сумен әрекеттескендегі біреуі гидрид ал екіншісі гидрооксильтүзетін реакция PCl₃ + 3H₂O = P(OH)₃ + 3HCl. Гидролиз реакциясында терісірек элемент сутегімен, ал терістігі кемірек элемент гидрооксильді топпен әрекеттеседі.

Не нашли, что искали? Воспользуйтесь поиском: