Лекция тақырыбы 1. Тәрбиеге этнопедагогикалық тұрғысынан келу

Мектепке дейінгі кезеңдегі тәрбие – адам қалыптасуының алғашқы баспалдағы.

Мектепке дейінгі жастағы балаларды тәрбиелеу жүйесіне яғни, баланың туғаннан бастап оны дамуы мен тәрбие теориясын зерттеген педагог-психолог ғалымдардың орны ерекше. Мәселен, А.П.Усова, А.Г.Нечаева, Н.М.Аксарина, Д.Б.Эльконин, П.Я.Гальперин, А.Н.Леонтьев, т.б.

Ресейде алғашқы балабақшалардың ашылуы мен тәрбие жүйесін құруға үлес қосқан ғалымдар А.П.Усова, М.А.Маркова, Г.И.Лескова, А.С.Симонович, т.б.

Қазақстандағы мектепке дейінгі тәрбие мәселесіне журналист Нәзипа Құлжанованың еңбектері зор. Сонымен қатар, қазіргі кезде мектепке дейінгі тәрбие және де мектепке дейінгі жастағы балаларға ұлттық тәрбие беру жүйесін терең зерттеген ғалымдар қатарына Б.Арзанбаева, Б.Б. Баймұратова, Г.К.Белгібаева, Ә.С.Әмірова, А.К.Меңжанова, Р.Б. Маженова, Ф.Н.Жұмабекова, С.Н.Жиенбаева, Ғ.З.Таубаева, Х.Т. Шерязданова, т.б..

Мектепке дейінгі жастағы тәрбие негіздеріне: мектепке дейінгі жастағы адамгершілік тәрбиесі, мектепке дейінгі жастағы ақыл-ой тәрбиесі, мектепке дейінгі жастағы дене тәрбиесі, мектепке дейінгі жастағы еңбек тәрбиесі, мектепке дейінгі жастағы эстетикалық тәрбиесі, мектепке дейінгі жастағы имандылық тәрбиесі кіреді.

Тәрбиелеу дегеніміз – алға белгілі бір мақсат қоя отырып, баланың психикасына жүйелі әсер ету, бойына адамгершілік қасиеттерін сіңіру, өмірге, еңбекке дұрыс көзқарасын қалыптастыру. Тәрбие балаға екі жақты әсер ететін процесс:

- адамгершілік нормаларын меңгерту;

- тәртіп пен мінез-құлықтың тәжірибесін жинақтату.

Тәрбиеге этнопедагогикалық тұрғысынан келу үшін негізгі (этникалық «ұлттық» педагогика, этнопедагогика, халық педагогикасы, ұлттық психология, ұлттық cана, ұлттық сезім, ұлттық салт-дәстүр, ұлттық мінез) ұғымдардың мәнін дәріптеу керек.

Барлық халықтардың иерархиялық құндылықтарында педагогикалық мұра ретінде бірінші орынға бала және балалар әлемін қояды. Бұл мәнмәтінде этникалық педагогика логикалық тұрғыда адамды қалыптастырушы рөлді орындайтын тиімді ұйымдастырылған жүйе деп қарастырылады.

Этникалық педагогика және оның салты мен дәстүрлері бірден қалыптасқан жоқ, ол көп адамзат қоғамының даму тарихының процесінде қалыптасты. Ол ой өнімі мен өскелен ұрпақ тәжірибесінің жемісі болды

Этникалық педагогиканың мақсаты болып тұлғаның өзінің этникалық қоғамдастық ортасында толыққанды өмірге дайындалуының қалыптасуы болып табылады.

Этникалық педагогиканың ғылыми (педагогикалық) пән ретіндегі ғылыми - мазмұнды құрылымын (К.Ж.Кожахметова) көрсетсек:

Не нашли, что искали? Воспользуйтесь поиском: