Жай арифметикалық есептерді шешу методикасы.

Жай арифметикалық есептер деп бір арифметикалық амалдармен шешілетін есептерді айтамыз.

Жай есептер оқушыларды математикаға оқытуда басты рольді ойнайды.Әсіресе жай есептер арифметикалық амалды нақтылауға жәненегізгі мағынасын түсінуге, тақырыпты және математикалық білімдерді саналы түрде меңгеруге мүмкуіндік береді. Мұғалім жай есептер шешу кезінде бірінші оқушыларды есептің құрылымымен таныстырады. Есепті шешудің негізгі тәсілдерімен қаруландырып, мағынасын түсіндіреді.

Жай есептер күрделі есептердің құрылымдықбөлігі болып табылады. Жай есептерді шешу дағдыларын қалыптастыра отырып, мұғалім оқушылардыкүрделіесептерді шешуге дайындайды.

VIIIтиптегі мектепте арифметикалық амалдардың нақты смағынасын анықтайтын есептер шешіледі (1топ). Бұлесептер құнын, қалдықты, көбейтіндіні, теңдей бөлікке бөлуді, мазмұны бойынша бөлуді табуға арналған.

Сонымен қатар арифметикалық амалдардың жаңа мағынасын анықтайтын есептерде шешіледі. Бұл есептер айырма және қатынас түсініктерімен тығыз байланысты (2 топ):

1. Санның бірнеше бірлікке азаюы және көбеюі.

2. «Қаншаға көп», «қаншаға аз» деген сандардың айырымдық салыстыру сұрақтары.

3. Сандардың бірнеше есеге азаюы және көбеюі.

4. «Қанша есе көп», «қанша есес аз» деген екі таңбалы сандық қатынасты табу және сандардың қысқаша салыстыру сұрақтары.

Арифметикалық амалдардың нәтижесі және компоненттерінің арасындағы байланысты анықтау тапсырмаларына белгісіз қосылғышты, азайғышты, азайтқыштытабуға бағытталған.

VIIIтиптегі мектепте оқу жылының әр жылында оқушылар жай есептердің жаңа түрлерімен танысады. Оларды енгізу математикалық түсініктердің әр түрлі деңгейдегі қиындықтарымен, арифметикалық амалдарды үйренумен түсіндіріледі.

Жай есептердің шешу бірізділігі VIII типтегі мектептің математика программасымен анықталған. Бірақта, есептерді таңдау барысында мұғалім кейбір методикалық талаптарға да басшылық ету қажет.

Сюжеттік тапсырмалар біркелкі және біркелкі емес заттармен құралып, оған жалпы қорытынды сөздер кіреді.

Есептерді шешуге оқыту кезіндегі бірінші біркелкі заттармен сюжеттік тапсырмалар берген дұрыс. Мысалы: «себетте 5 алма, оған тағы 3 алма қөостық. Барлығы себетте қанша алма болды?» Сосын белгілері мен тақырыптары әр түрлі біртекті заттармен сюжеттіәк тапсырмалар енгізіледі: түсі, өлшемі, материалы және т.б.

Мысалы: «Себетте 5 үлкен алма бар, оған тағы 3 кіші алма қостық.

Барлығы себетте қанша алма болды?» Соңында жалпы қорытынды сөздері бар тапсырмалар енгізілді. Мысалы: «Себетте 5 алма бар, оған тағы 3 алмұрт қостық. Себетте барлығы қанша жеміс бар?» Мұндағы есептерді шешу кезінде оқушылар шыққан жауабын, санды түсінуде, аттарын таңдау, амалдарды жазу кезінде біршама қиналады. Мұндай түрдегі тапсырмаларды шешу кезінде есепті шешіп жазғанға дейінгі сандардың аттарын таңдау, мазмұнына талдау жасауға талап етеді.

Жоғарыда айтылғандай, жаңа түрдегі есептердің иллюстрациясы үшін әсіресе, төменгі сыныптарда пәндік пособиялар, заттың белгілері, суреті, трафарет түріндегі заттың суреттері қолданылады.

Бірақта, бақылаулар мен зерттеулер көрсеткендей, егер оқушылар өздері заттармен және олардың суреттерімен жұмыс жасаса, оқушылар тапсырманың заттың жағдайын жақсы түсінеді.

Сондықтан да оқушыларды есептердің жаңа түрімен инструкциялық (Қорапқа 3 қарындаш сал. Қораптан біреуін ал.Қорапта қанша қарындаш қалды?), сахналау (Мұғалім үш оқушыға 2 дәптерден берді. Оқушылар барлығы қанша дәптер алды?) тапсырмаларымен түсіндіріледі., сосын есепті шешуге көшу қажет, суреттен заттың және олардың белгілерін бейнелей отырып, оқушылар өзі санау қажет (Тоғанда 7 үйрек, 3 қаз жүзіп жүр. Барлығы қанша құс жүзіп жүр). Оқушылар тапсырманы құстың трафаретімен, яғни 7 шаршы және 3 дөңгелек салып нақтылайды. Үйректерді шаршы, ал қаздарды дөңгелек белгімен бейнелейді.

Сұрақ толық жазылмайды, белгі көмегімен жазылады: дөңгелек, шаршы және фигуралы жақшалар құнын белгілесе, алсұрау белгісі(?) құнның белгісіздігін көрсетеді.

Не нашли, что искали? Воспользуйтесь поиском: