ТОР 5 статей: Методические подходы к анализу финансового состояния предприятия Проблема периодизации русской литературы ХХ века. Краткая характеристика второй половины ХХ века Характеристика шлифовальных кругов и ее маркировка Служебные части речи. Предлог. Союз. Частицы КАТЕГОРИИ:
|
Сутнасць і значэнне дыхання.Механізм дыхання План: 1. Сутнасць і значэнне дыхання. 2. Акісленне субстрату. 3. Дыхальны ланцуг і акісляльнае фасфарыляванне. 4. Роля дыхання ў абмене рэчываў.
Сутнасць і значэнне дыхання. Акумуляваная ў пажыўных арганічных рэчывах энергія можа выкарыстоўвацца на працэсы жыццядзейнасці ў адных арганізмаў пры дыханні, ў іншых – пры браджэнні. Арганізмы, якія ажыцяўляюць працэс дыхання, жывуць у аэробным асяроддзі і называюцца аэробнымі. Тыя арганізмы, якія атрымліваюць энергію ад браджэня, існуюць у бескіслародным асяроддзі і называюцца анаэробнымі (многія бактэрыі). Дыханне – гэта працэс акіслення клеткамі расліны з выкарыстаннем кіслароду паветра пажыўных арганічных рэчываў, з мэтай атрымання энергіі і прамежкавых прадуктаў – метабалітаў, неабходных для жыццядзейнасці. Агульнае ўраўненне дыхання: С6Н12О6+6О2 6СО2+6Н2О+Е Дыханне – працэс адваротны фотасінтэзу. Сувязь працэсу ўтварэння арганічных рэчываў (фотасінтэзу) і іх выкарыстання для атрымання энергіі (дыхання) ілюструецца наступнай схемай: У якасці субстрату дыхання ў раслін выкарыстоўваюцца: вугляводы, алеі, бялкі. Вугляводы (поліцукрыды і алігацукрыды) з’яўляюцца складанымі рэчывамі, таму яны папярэдне расшчапляюцца да больш простых – монацукрыдаў. Алей гідралізуецца на гліцэрол і тлустыя кіслоты. Бялкі выкарыстоўваюцца ў расліне ў значна меншай ступені, чым іншыя субстраты. Яны таксама падвяргаюцца гідролізу да амінакіслот, якія потым дэзамінуюцца. Значны ўклад у пазнанне механізма дыхання зрабілі рускі і нямецкі біяхімікі У.І.Паладзін і Г. Віланд, якія ў 1912 годзе адначасова апублікавалі вынікі сваіх даследаванняў. Паводле У.І.Паладзіна можна выдзеліць дзве стадыі дыхання: 1. Акісленне субстрату: С6Н12О6 + 6Н2О + 12R = 6СО2 + 12RН2 2. Акісленне адноўленых кафактараў R у дыхательным ланцугу і акісляльнае фасфарыляванне: 12RН2 + 6О2 = 12R +12Н2О Акісленне вугляводаў ідзе двума шляхамі: першы – праз гліколіз і цыкл Крэбса, другі – праз пентозафасфатны цыкл. Алеі і бялкі акісляюцца іншымі шляхамі, звязанымі з цыклам Крэбса. Паказчыкі дыхання: Інтэнсіўнасць дыхання: Ід = колькасць мгСО2/за гдз на адзінку масы расліны; ДК(дыхальны каафіцыент) = моль СО2/ моль О2; Пры акісленні вугляводаў ДК=1. Калі ж акісляюцца больш адноўленныя прадукты (алеі і бялкі), якія ўтрымліваюць шмат вадароду і мала кіслароду, то ДК менш 1. Пры акісленні арганічных кіслот ДК больш 1. На ДК уплывае таксама забяспечанасць расліны кіслародам. Калі кіслароду не хапае (напрыклад, клеткам каранёў), то ў клетках адбываецца браджэнне і ДК больш 1. ДК характарызуе, які дыхальны субстрат выкарыстоўваецца і ў якіх умовах знаходзіцца расліна. ККД дыхання (ηд) – паказвае, якая доля энергіі субстрату выкарыстоўваецца раслінай (%). η= 100Е(карысная) /Е(субстрату); Фізіялагічная роля дыхання: 1. Дыханне неабходна для атрымання энергіі. 2. Дыханне прадуцыруе хімічна актыўныя рэчывы-метабаліты, якія выкарыстоўваюцца для сінтэзу складаных арганічных рэчываў клеткі. Метабаліты – гэта прамежкавыя прадукты акіслення субстратаў дыхання. Дзякуючы гэтаму дыханне з’яўляецца цэнтральным звяном абмену рэчываў у клетцы. 3. Пры дыханні акісляюцца шкодныя для клеткі рэчывы. 4. Утвараецца метабалічная вада, якая можа выкарыстоўвацца клеткай пры водным дэфіцыце.
Не нашли, что искали? Воспользуйтесь поиском:
|