Тыповыя памылкі словаўжывання

Слова і кантэкст. Любы твор можа быць успрыняты чытачом толькі ў там выпадку, калі аўтар правільна выкарыстоўвас кожнас слова. Кантэкст – закончаны ў сэнсавых аднсінах урывак пісьмовага маўлення. Памылкі: 1. Выкарыстанне слова, знач якога не адпавяд агульнапрынятым (У клубе сабраліся ўсе тыя, хто пасля школы без хістання накіраваўся на вытворчасць). Замест хістання – ваганне. 2. Незразумела які сэнс (Іван Пятровіч упэўнена, па-гаспадарску трымае штурвал сваёй машыны).

Лексіка-семантычная спалучальнасць слоў. Улічваць жывыя і актыўныя сувязі слоў. Сувязь абмежавана адценнямі і значэннямі. Памылкі: 1. Недакладане ўжыванне сінанімічных слоў у словазлуч (дыхне невялічкі вецер і, як мора, захвалюецца каласістае жыта – прав-на легкі, слабы вецер; Пералік станоўчых прыкладаў быў вялікі – доўгі.) 2. Лагічная неадпаведнасць у суадносінах паняццяў – неапраўдаванае спалучэнне канкр і абстр паняццяў (Беспрауоўе у гэтай краіне дасягнула аднаго мільена – трэба Колькасць беспрацоўных у гэтай краіне дасягнула аднаго мільена чалавек). 3. Свядомае парушэнне прынцыпаў спалучальнасці слоў (маст літ і публ-ка) (Ледзь не штодня са сцэны бялеюць прэзідыумныя ілбы – Панч, Дакладчыка прагналі са сцэны апладысментамі - Быкаў) У газеце – Закажыце ваш настрой (загаловак)

Спалучэнне рознастылёвай лексікі. Прынцып стылістычнай аднароднасці. 1. Лексіка грам-паліт+ кніжныя словы (Мір – неацэнны здабытак. Дэлегаты прыйшлі да вываду, што сумеснымі намаганнямі тр.эба дабіцца рэалізацыі жыццёвых задач, якія выстаўленыдля замацавання міру). 2. Прафес, дыялект, прастамоўн – сродкі разм маўлення (Рабіць я то ўмею. Зноў жа - скляпок...Яму выкапай..Выкапаў. А бярвенне...Ачашчы, прапазі..Упарыць жа ясень трэба дай Бог - Панч) Спец словы стыліст не апраўданы ў любым неспец кантэксце. Сродкі гумару, іроніі, сатыры (Слаба ў навуках дакладных перту – Барад., Зара дае заяўку на світанне – Барад.)

У газеце гэта памылка: Вялікі ўклад у дасягненне поспехаў унеслі мае сяброўкі. Воіны збіраліся ісці на вячэру. У газеце заганы – вырастанне высокай лексікі з нізкай.

Канцылярызмы і штампы. Згодна з пастановай, вывесці са складу, прысвоіць званне. Прымеы канцылярскага стылю: шмат дзеяслоўных назоўнікаў, адыменныя прыназоўнікі, штампаваныя словазлучэнні (мае месца, мабілізацыя людзей на ўборку). Тэкст неканкрэтны, сухі. К. Крапіва: “Канцылярызмам - бязлітасная вайна”. У газетах лексіка не апрауоўваецца – загады, указы, афіц. дак-ты.

Адыменныя прыназоўнікі (у сілу. Па справе. З боку, у справе, у разрэзе)

Аддзеяслоўныя назоўнікі –анне, -енне (стварэнне, атрыманне, накіраванне)

Штампа – банальныя думкі. Есць моўныя стандарты (клішэ) – гатовыя выразы, што ўзнаўляюцца ў мове як фраз-мы, не выклік негат адносін, бо мае дакладн семантыку і дап эканомна выражаць думку, хутка перадаваць інфу (разрадка напружанасці, усеагульная падтрымка, сустрэча ў вярхах)

Плеаназмы. Гіперхарактарызацыя сродказ выражэння думкі. Лішнія моўныя элементы. (у ліпені месяцы, дзесяць чалавек студэнтаў, ліквідацыя наяўных недахопаў). Таўталогія – разн-сць. (Учора ў атчавай сустрэчы сустрэліся каманды БПІ і БДУ. Глядзельная зала была поўнасць запоўнена). Выпадковыя плеаназмы і таўталогія - -стыліст недахоп. (Усё прагрэсіўнае чалвецтва свету падтрымлівае мірную ініцыятыву). У фразеалагізмах гэта не памылка – ведаць не ведаю, бегма бегчы, бачыць на свае ўласныя вочы. Маст. Літ-ра: Шуміць шумненька гаёк (Куп.)

Недастатковасць, шкодны лаканізм. Выпадковы пропуск слова, неабходны для дакладнага выражэння думкі. (Нягледзячы на гады, ветэран па-ранецшаму у страі стваральнікаў - каго?, План пагалоўя – каго, чаго – у калгасе не выкананы)

Не нашли, что искали? Воспользуйтесь поиском: