Алкендердің химиялық қасиеттері.

1. Сутектендіру реакциясы

CH₂=CH₂ +H₂ → CH₃-CH₃

Катализатор есебінде Pt; Pd және ұнтақталған Nі қолданылады. Лебедев қағидасы бойынша, алкендердегі қос байланыстың орынбасарлары аз болған сайын, олар оңай сутектенеді.

2. Галогендеу реакциясы

CH₂=CH₂ +Br₂ → BrCH₂-CH₂Br

3. Гидрогалогендеу реакциялары

CH₂=CH₂+HCl → CH₃-CH₂Cl

Галогенсутектердің симметриялы емес алкендерге қосылуы Марковников ережесі бойынша жүреді. Ол ереже былай айтылады: галогенсутектер симметриялы емес қанықпаған көмірсутектерге қосылу барысында, олардың құрамындағы сутегі әр уақытта сутегі атомдары көп көміртегіне, ал галоген аз сутектенген көміртегіне қосылады.

Мынадай мысал келтірейік:

CH₃-CH=CH₂+HBr→CH₃-CHBr-CH₃

4. Сульфолау реакциясы

CH₂=CH₂+HO-SO₂-OH→CH₃-CH₂-O-SO₂-OH

этил күкірт қышқылы

5. Гидратация реакциясы

CH₃-CH=CH₂+HOH→CH₃-CHOH-CH₃

6. Тотығу реакциясы

Қанықпаған көмірсутектер, реакция жүргізу жағдайына байланысты, ауадағы оттегімен әртүрлі тотығады.

а) жоғары температурада олар көмір қышқылымен суды түзе жанады.

б) олефиндер қалыпты жағдайда қос байланыс арқылы тотығады. Мысалы, марганец қышқылы калий ерітіндісімен КМnO₄ оңай тотығады (Вагнер реакциясы, 1886 г).

CH₂=CH₂→CH₂OH-CH₂OH

Бұл реакция қосылыстағы қос байланыстың бар жоғын анықтауда қолданылады. Екі еселенген байланысы бар ерітінділер марганец қышқыл калий ерітіндісін түссіздендіреді.

г) тотықтырғыштардың тегеурінді әсерінен этилендік қосылыстар, сол қос байланысы бар жерінен үзіледі:

Мысалы:

CH₃-CH₂-CH₂=CH₂+[O]→CH₃-CH₂-СOOH +CO₂

7. Полимерлену реакциясы

nCH₂=CH(CH₃)→-[CH₂-CH(CH₃)]_n-

Айталық изобутилен

CH₂=C(CH₃)-CH₃→[CH₂-CH(CH₃)₂]-

Не нашли, что искали? Воспользуйтесь поиском: