Оқушының кәсіби жарамдылығын бағалау, мамандық таңдау

Әлеуметтік зерттеулер бойынша жастардың мамандық таңдауының басты түрткілер: мамандыққа деген қызығушылық, өз білім деңгейінің көтерілу перспективасы, жаңадан бір нәрсені ойлап табуға деген құлшыныс.

А. Г Ковалевтің көрсетуінше жеткіншектердің мамандық таңдауы екі белгімен сипатталады 1. Таңдалатын мамандықтың эмоционалдық тардымдылығымен. 2. Жеткіншектердің қабілеттері мен икемділіктерінің сәйкес келуімен.

Мамандықтың беделділігі әлеуметтік-экономикалық факторлардың әсері негізінде басты белгі ретінде қалыптасады. Мамандықтың беделділігіне әсер ететін жағдайлар мыналар болып табылады: еңбек механизациясының деңгейі, оның санитарлық-гигиеналық жағдайы, материалдық қамтамасыз етуі, интеллектуалдық мазмұны т.б.

Ю.К.Васильев еңбек тәрбиесі процесінде кезендік кәсіптік бағдарлауды ұсынды:

1. Оқушылардың танымдық қызығушылықтарын зерттеу.

2. Оқушылардың белгілі бір әрекет түріне бағдарлануы.

3. Кәсіптік қызығушылықтарды қалыптастыру.

4. Кәсіптік таңдау жасау.

А.Климов кәсіптік жарамдылықтың төрт деңгейін атап айтты:

1. Қандай да бір мамандыққа жарамсыздық. Кейде ол уақытша болуы мүмкін.

2. Мамандыққа жарамдылық.

3. Әрекеттің аймағына сәйкестілік.

4. Әрекеттің кәсіптік аймағына құлшыныстық – бұл адамның кәсіби жарамдылығының ең жоғарғы деңгейі.

Б.А.Федоришин кәсіптік бағдарланудағы адамның саналы мамандық таңдауының үш компонентін көрсетті: кәсіптік ақпарат, кәсіптік консультация және бастапқы кәсіпті таңдау. Кәсіптік ақпарат барлық мектептік кәсіби бағдарлау жұмысының орталық элементі болып табылады. Кәсіби ақпарат – бұл оқушыларда түрлі кәсіптік әрекеттер туралы жағымды көзқарасты қалыптастыру. Кәсіптік консультация – оқушыға мамандық таңдауға көмектесу.

Көптеген психологтар кәсіптік бағдарланудың төрт негізгі компонентін бөліп қарастырады: кәсіптік ақпарат, оқушылардың психофизиологиялық қасиеттеріне таалдау жэасау, кәсіптік бағдар және мамандық таңдау. Олар кәсіптік бағдарлануды принциптер, әдістер туралы арнайы ғылым ретінде анықтады. Кәсіптік бағдарлану – арнайы фазалары бар ұзақ процесс: дайындық, қалыптастырушы, бағыттаушы және бекітуші.

Мамандық таңдау мотивациясының теориялық және әдістемелік мәселелерін В.В.Ярошенко қарастырды. Мамандық таңдаудың мотивациясы-өзара әрекеттесетін күрделі түрткілер комплексі. Мұнда мамандық таңдайтын оқушының ролі шешуші болып табылады. Өз күші мен қабілеттерін көрсетуге тырысу, өзінің кәсіби жарамдылығын бағалау мамандық таңдаудағы жетекші түрткілердің біріне айналды. Автор саналы таңдаудың негізін құратын мамандық таңдау түрткісінің үш негізгі комплексін көрсетті: қызығушылық, міндет, кәсіптік жарамдылық. Ол мамандық таңдау түртілерінің жіктелуін, түрткілердің өзара байланысын, оқушылардың мамандық таңдауына әсер ететін факторларды, оқу-тәрбие процесінде оларда мамандық таңдау түрткілерін қалыптастыру жолдарын қарастырады.

3. Библиография әдісі мақаланың қай бөлімінде көрсетіледі

4. кітапдерек (библиография) түзу – зерттелетін мəселеге байланысты іріктеліп алынған деректік əдебиеттер тізімі;

Библиографиялық құрал библиографиялық қызмет көрсету және библиографиялық ақпаратты пайдалануға арналған библиографиялық өнімнің негізгі түрі. Онда библиографиялық өнімнің атқаратын негізгі қызметтері толық жүзеге асырылады.

Библиографиялық құрал - бір ғана библиографиялық сипаттамадан (бір библиографиялық плакат) бірнеше миллион библиографиялық сипаттамадан тұратын ірі кітапханаларға арналған каталогтар түрінде шығарылуы да мүмкін.

Библиографиялық құрал – белгілі тәртіппен реттелген библиографиялық жазбалар жиынтығы.

9-ші билет

Не нашли, что искали? Воспользуйтесь поиском: