![]() ТОР 5 статей: Методические подходы к анализу финансового состояния предприятия Проблема периодизации русской литературы ХХ века. Краткая характеристика второй половины ХХ века Характеристика шлифовальных кругов и ее маркировка Служебные части речи. Предлог. Союз. Частицы КАТЕГОРИИ:
|
Рентген сәулелерінің спектрлері
Рентген түтікшесінің антикатодтық электрондармен атқылағанда пайда болатын рентген спектрлері екі түрлі: тұтас және сызықтық болады. Тұтас спектрлер антикатод затында жылдам электрондар тежелген кезде пайда болады және бұлар электрондардың тежеулік сәуле шығаруынан алынады. Осы спектрлердің түрі антикатод затына тәуелді болмайды. Рентген түтікшесіндегі кернеуді өсіргенде тұтас спектрмен қатар сызықтық спектр байқалады. Ол жеке сызықтардан тұрады және антикатод затына тәуелді. Әрбір элементтің өзіне тән сызықтық спектрі болады. Сондықтан осындай спктрлер сипаттамалық деп аталады. Рентген түтікшесіндегі кернеудің өсуімен тұтас спектрдің қысқа толқындық шекарасы ығысады, ал сипаттамалық спектр сызықтарының орналасуы өзгермейді тек интенсивтіктері өседі.
Элементтердің сипаттамалық рентген спектрінің басқа серияларының (L, M, N)құрылымы күрделірек, бірақ бұларда да сызықтар саны аз болады. Рентген спектрінің пайда болу схемасы 15.3-суретте берліген. Атомды сипаттамалық рентген сәлесін шығаратындай қоздыру үшін оның ішкі электрондарының біреуі шығарылса, онда босаған орынға сыртқы қабықтардың (L, M...) біреуінен электрон көше алады. Сонда К- серия пайда болады. Басқа сериялар да осылай пайда болады. К- сериямен бірге міндетті түрде басқа сериялар да байқалады. Өйткені К- серия сызықтары шығарылғанда L, M және т.б. қабықтардағы деңгейлер босайды да, бұларды жоғарырақ орналасқан қабықтардың электрондары толтыратын болады. Электрондар энергиясы Е=0 күйлерден көшу жасағанда кез келген серия шетіне қысқа толқын жағынан жалғасып жататын рентген сәулесінің тұтас спектрінің пайда болуына себепші болады. Рентгендік сызыктық спектр мен оптикалық сызыктык спектр арасындағы түбірлі айырмашылыктың бірі мынау: оптикалық жүтылу спектрлері тиісті элементтердің бас сериясының шығару сызыктарымен дэл келетін жеке сызықтардан түрады. Рентгендік жүтылу спектрі рентгендік шығару спектріне үксамайды: бүлар үзын толкынды айкын шеті бар бірнеше жолақган түрады (15.4-сурет).
Рентген сәулесі зат арқылы өткенде оның Рентген сәулесінің затта жүтылуының осындай ерекшелігі оңай түсіндіріледі. Рентген сәулесінің толқын үзындығы К-деңгей қоздырылатындай, демек, қалған басқалары да қоздырылатындай қыска болсын дейік. Осының арқасында зат арқылы отетін шоқтың интенсивтігі кемиді. Толқын үзындығын өсіргенде, λ-ның қайсыбір мәнінен бастап, рентген квантының энергиясы енді К-деңгейді коздыру үшін жеткіліксіз болады. Нэтижесінде жүтылу шүғыл төмендейді. Жүтылу жолағының К-шеті деп аталатын пайда болады. Толқын үзындығын бүдан эрі өсіргенде жүтылу қисығында жаңа, жүтылудың L-шеті байқалады,ол LI, LII, LIII деп максимумнан түрады. Толкын үзындығы тағы бүдан эрі қарай өзгергенде жүтылу жолағының бес максимумы бар М-шеті пайда болады. Сонымен, мысалы, жұтылу жолағының К-шеті (λk) К-деңгейдің қоздырылуы
Не нашли, что искали? Воспользуйтесь поиском:
|