Узнiкненне мясцовых летапiсных цэнтраў. Полацкi летапiс.

Летапiсы XII-XIII стст., што складалiся на Беларусi, не захавалiся. З больш-менш пэўнай ступенню дакладнасцi можна гаварыць толькi пра летапiсанне ў Полацку. Полацкi летапiс XII ст. таксама не захаваўся, але яго бачыў i трымаў у руках вядомы расiйскi гiсторык В.Тацiшчаў (1686-1750). У сваей “Истории Российской” ен не раз цытаваў летапiс, у якiм “многа аб полацкiх, вiцебскiх i iншых князях напiсана”. Таму гэтыя матэрыялы “Истории Российской” з’яўляюцца для нас каштоўнай крынiцай.

Пэўныя падставы меркаваць пра iснаванне летапiсання XII ст. у Полацку даюць i асобныя месцы ў Iпацьеўскiм летапiсу. На гэта яшчэ у 1868 г. звярнуў увагу крынiцазнаўца К.Бястужаў-Румiн. Пасля С.Салаўёў, Л.Аляксееў, В.Пашута, В.Чамярыцкi таксама схiлiлiся да думкi пра захаванне ў складзе Iпацьеўскага летапiсу частак летапiсу Полацкага.

На думку беларускага даследчыка В.Чамярыцкага, летапiс мог пачынацца падзеямi ўкняжання Васiлькi Святаславiча ў Полацку у 1132 г., а першыя запiсы былi зроблены ў манастыры, заснаваным Ефрасiнняй Полацкай, сястрой князя Васiлькi.

У той час як у цэнтры ўвагi полацкага летапiсца XII ст. была барацьба за велiкакняжацкi пасад i мiжусобiцы, у Новагародскiм летапiсе апавядалася аб першых старонках гiсторыi новай дзяржавы — Вялiкага княства Лiтоўскага. Аднак з думкай, што аповесць аб Мiндоўгу i Войшалку, якая знаходзiцца ў складзе Галiцка-Валынскага зводу, -- гэта ўрыўкi з асобнага летапiсу, якi складаўся ў сярэдзiне XIII ст. у Лаўрышаўскiм манастыры, згодны далека не ўсе даследчыкi як беларускай, так i ўвогуле ўсходнеславянскай гiсторыi.

Не нашли, что искали? Воспользуйтесь поиском: