II типті күй диаграммасы

Бұған құраушылары сұйық және қатты күйде бірі екіншісінде шексіз еріп, қатты ертінді түзетін қорытпалар жатады. II типті күй диаграммасы бойынша Сu — Nі; Со — Ni; Fе — Nі; Fе — Сr; Со — Сr системалары кристалданады.

Сu — Nі системасының әр түрлі қоспаларын алып, олардың суыну графиктерін сызамыз (4.1-сурет). Суыну графиктеріндегі қорытпалардың кристалдану температуралары (кризистік) бойынша температура- концентрация координатына Сu — Nі системасының күй диаграммасын (17-сурет) сызалыз. Сu — Nі системасының суыну графиктеріндегі кризистік нүктелерді температура-концентрашія координатына көшіріп, оларды бір-бірімен қоссақ диаграммада көрсетілген екі сызық, жоғарғы — ликвидус АВС, төменгі — солидус АDС сызықтарын аламыз. Бұл сызықтар Сu — Nі қорытпаларының бастапқы АВС және соңғы АDС кристалдану температуралары бірдей емес екендігін көрсетеді.

Енді қорытпалардың кристалдану процесін қарастырайық. Мысалы, 50% Nі қорытпасы В нүктесінен жоғары участоктарда сұйық күйде болады. Қорытпа суынған кезде В нүктесінде сұйық күйдегі қорытпадан мыстың никельдегі қатты ертіндісінің кристалдары пайда болады. Бұл ертінділігі Nі элементінің концентрациясы (Е) сұйық күйдегі қорытпаның құрамындағы Nі концентрациясынан (50% Nі) әлдеқайда жоғары болады. В нүктесіндегі пайда болған қорытпаның құрамындағы Nі концентрациясын сол нүктеден солидус сызығымен қиылысқанша горизонталь түзу сызық (ВЕ) жүргізу арқылы табамыз. Бұдан әрі қорытпаны суытсақ, қатты ертінді кристалының өсуіне сәйкес қатты ертіндідегі никель мөлшері кеми береді (Е—D). Қорытпапың кристалданған соңғы тамшысының құрамындағы никельдің мөлшері (L) алғаш кристалданған кристалл құрамындагы Nі мөлшерінен (50% Nі) әлдеқайда аз болады. Егер қорытпаның суыну температурасының жылдамдығы аз болса, диффузия процесінің әсерінен пайда болған кристалдардың құрамындағы никель элемемті біркелкіленіп отырады. Егер қорытпаның суыну жылдамдығы жоғары болса, онда оның ішкі участоктарының құрамындағы Nі элементінің концентрациясы жоғары болады. Бұл құбылыс қорытпаның ішкі кристалдық ликвациясы деп аталады. Ішкі кристалдық ликвацияны күйдіру арқылы жояды.

Не нашли, что искали? Воспользуйтесь поиском: