Плазманы классификацияға бөлу

Плазма бөлшектерінің концентрациясы иондану дәрежесіне тәуелді. Иондану дәрежесі заттың иондалған күйіндегі зарядталған бөлшектердің концентрациясының (электрондар немесе иондар ) атомдар концентрациясына қатынасымен анықталады,яғни

(2.1)

Иондау дәрежесіне байланысты плазманы егер болса аз иондалған, егер болса толық иондалған деп аталады.

Жалпы жағдайда плазма компонеттерінің температурасы әртүрлі болуы мүмкін. Егер плазманың барлық компонеттерінің температурасы өзара тең болса, онда плазманы изотермиялық деп, ал әртүрлі болса изотермиялық емес деп аталады. Мысалы, солғын разрядтағы оң бағанда электрондардың температурасы иондардың температурасынан және атомдардың температурасынан үлкен.

Бөлшектердің арасындағы өзараәсерлесуді ескермеуге болатын плазманы идеалды плазма деп атайды. Идеалдылық дәрежесі бөлшектердің өзараәсерлесу энергиясының W олардың кинетикалық әнергиясына қатынасымен анықталады

(2.2)

Егер болса, онда плазманы идеалды емес деп атайды. Аз температура және үлкен тығыздықта, яғни де-Бройль толқын ұзындығы бөлшектердің арасындағы орташа арақашықтықпен шамалас болғанда плазма бөлшектерінің квантық қасиеттері пайда болады. Мұндай жағдайда плазманы кванттық деп атайды. Өте төмен температурада Паули принципіне сәйкес азғындалу процесі басталады. Мұнда электрондар Ферми-Дирак таралуына бағынады және олар Ферми деңгейіне дейін барлық энергетикалық деңгейлерді толтыратын болады. Кванттық плазманың азғындалуын бөлшектердің кинетикалық энергиясы Ферми энергиясынан аз болса ғана ескеру керек

(2.3)

Осы шартты қанағаттандыратын плазманы азғындалған плазма деп атайды.

Практикада, мысалы, термоядролық қондырғыларда температурасы шамамен К болатын жоғарытемпературадағы плазма қолданылады. Мұндай жағдайда релятивисттік эффектілер ескерілу қажет. компонет бойынша релятивисттік деп атайды, егер бөлшектердің осы сорты бойынша орташа кинетикалық энергиясы тыныштық энегиясына тең немесес артық болса, яғни

(2.4)

Осы айтылғандардың барлығын диаграммасы бойынша кескіндеуге болады (2.1 сурет).

Не нашли, что искали? Воспользуйтесь поиском: