Биосфераның биоалуантүрлі болуы маңызды себебі...?

құрлық пен мұхитты біріктіру арқылы энегрия ағынын жылдамдатады//

заттар айналымының ашық тізбекте жүруіне әкеледі//

заттар айналымын жеделдетеді, биосфераны кеңейтеді//

+заттар айналымының ашық тізбекте жүруіне әкеледі//

заттар айналымын төмендетеді және биосфера аумағын тарылтады

***

86. Биосфера-экожүйе:

+бірінші реттегі//

екінші реттегі//

төменгі сатыдағы//

космостық//

территориялық

***

87. В.И.Вернадскийдің бөліп қарастырған бірінші функциясы қалай аталады? //

Биохимиялық//

адамдардың іс-әрекетгері//

+газды//

концентрлік//

тотыгы-тотықсыздану

***

88. Биосфера құрамына кіретіндер: //

тек қана тірі заттар//

тек қана тірі және биогендік заттар//

тек қана тірі және биокостық заттар//

+тірі заттар, биогендік заттар және биокостық дене//

биогендік заттар және биокостық дене

***

89. «Биосфера» терминін ғылымға кім енгізген? //

А. Тенсли//

С. Шварц//

Н. Вавилов//

Ю. Либих//

+Э. Зюсс

***

90. Биосфера туралы оқуды кім дамытты//

Э. Геккель//

+В.И. Вернадский/

А. Тенсли//

В.И. Сунагев//

В.А.Докучаев

***

91. Биосфера шегі қаншаны құрайды//

+–10 км дейін//

– 50- 60 км//

– 5- 15 км//

–105 км аз емес//

– 40 км жуық

***

92. Жердің тірі қабаты - бұл//

Гидросфера//

Литосфера//

Гидросфера және литосфера//

+Биосфера//

Атмосфера

***

93. Биосфераның жанды затының (биомассасының) негізгі бөлігін организмдердің қай тобы құрайды://

Жануарлар.//

Саңырауқұлақтар.//

+Өсімдіктер.//

Планктон.//

Бактериялар.

***

94. Ноосфера дегеніміз – бұл://

Организмдердің Жердегі тіршілік ету сферасы.//

Жағымсыз антропогендік әсердің сферасы.//

+Адамның саналы әрекетінің сферасы.//

Жердегі өткен дәуірлердегі тіршіліктің сферасы.//

Адамның тіршілік ету сферасы.

***

95. Биосферада органикалық заттарды ыдырату функциясын қандай организмдер тобы атқарады://

Консументер.//

Продуценттер.//

+Редуценттер.//

Шөгінді тау жыныстары.//

Энергетикалық қазбалар.

***

96. Биосфераның тірі затының негізгі қызметі қандай://

Күн мен түннің алмасуын қамтамасыз ету.//

Табиғи апаттардың алдын алу.//

Әлемдік мұхит суының химиялық құрамын тұрақтандыру.//

Атмосфераның химиялық құрамын тұрақтандыру.//

+Заттардың биотикалық айналымын қамтамасыз ету.

***

97. Биосфераның гомеостазисы дегеніміз – бұл://

+Жылжымалы тепе-теңдік күйі.//

Тыныштық күйі.//

Экожүйелердің бұзылу процесі.//

Орта температурасының тоқтаусыз өсу процесі.//

Экологиялық дағдарыс (кризис) күйі.

***

98. Адамның саналы еңбегі біздің планетамыздың дамуының басты (анықтаушы) факторына айналатын, Биосфераның даму сатысы қалай деп аталады: //

Техносфера. //

Антропосфера. //

Витасфера. //

+Ноосфера. //

Экосфера.

***

99. Қай химиялық элемент Биосфераның негізгі биогендік элементтерінің қатарына жатпайды: //

Азот. //

Сутегі. //

Көміртегі. //

+Стронций. //

Оттегі.

***

100. Биосферада органикалық заттарды ыдырату функциясын қандай организмдер тобы атқарады: //

Консументер. //

Продуценттер. //

+Редуценттер. //

Шөгінді тау жыныстары. //

Энергетикалық қазбалар.

***

101. Биосфераның тірі затының жинақтаушылық (концентрациялаушы) қызметінің (функциясының) нәтижесінде биосферада болатын өзгеріс: //

+Қоршаған ортада шашыраңқы кездесетін химиялық элементтерінің организмдерде жинақталуы. //

Өлі органикалық заттардың ыдырауы. //

Жер қыртысындағы тектоникалық процесстер. //

Планетаның көп бөлігінде су тасқынының болуы. //

Құрлық тақталарының қозғалысының жылдамдауы.

***

102. Биосфераның тірі затының энергетикалық қызметінің нәтижесінде пайда болған қандай заттарды адам өзінің шаруашылық іс-әрекетінде энергия көзі ретінде пайдалана алады: //

Су ресурстары. //

Судың толысуы мен қайтуы. //

Күн радиациясы. //

+Көмір және мұнай. //

Жел.

***

103. Биосфераның тірі затының орта түзушілік қызметі қандай өзгерістерден білінеді: //

Күн активтілігінің өзгеруінен. //

Магнитіктік дауылдардың қарқынынан. //

Жанартаулардың активтілігің өзгеруінен. //

Атмосферадағы ауа ағындарының бағытының өзгеруінен. //

+Тіршілік ортасының физикалық-химиялық жағдайларының өзгеруінен. //

***

104. Биосферада тіршілік вертикаль бағытта мынадай биіктікке дейін таралған: //

1 км. //

5 км. //

+33 км. //

150 км. //

200 км. //

***

105. Биосфераның гомеостазисы дегеніміз – бұл: //

+Жылжымалы тепе-теңдік күйі. //

Тыныштық күйі. //

Экожүйелердің бұзылу процесі. //

Орта температурасының тоқтаусыз өсу процесі. //

Экологиялық дағдарыс (кризис) күйі.

***

106. Жердегі ең ірі экожүйе: //

Әлемдік мұхит.//

+Биосфера.//

Кавказ таулары.//

Саxара шөлі.//

Тундра.

***

107. Жердің басқа геосфераларынан биосфераның айырмашылығы, оның құрамында: //

Химиялық элементтерінің болуы. //

Жарық радиациясының боуы. //

Бейорганикалық қосыдылардың болуы. //

+Тірі заттың болуы. //

Иондаушы радиацияның болуы.

***

108. Биосфераның тұтастылығы - бұл: //

Табиги тандаулар//

Ағзалар мен ортаның өзара тіршілікке қабілеттілігі //

Нақты вертикальды шектер //

+Оның кұрамдас бөліктерінің арасындағы зат пен энергия алмасуы //

Өзін-өзі тазалау мүмкіндігі

***

109. Биосфера қандай кеңістікті қамтиды? //

бүкіл гидросфера мен литосфераның жогарғы қабаты//

+атмосфераның төменгі, бүкіл гидросфера мен литосфераның жоғарғы қабаты//

стратосфера мен гидросфераны //

тропосфераны //

атмосфераның төменгі қабаты

***

110. Биосфера глобалъды экожүйе, оның құрылымдық құрамы не? //

Популяциялар//

өсімдіктердің кластары және бөлімдері//

экожүйе//

+биогеоценоздар//

жануарлардың кластар жэне бөлімдері

***

111. Жер бетінің тіршілік ету аймағын "биосфера" термині деп қарастырған ғалымды атаңыз: //

+В.И. Вернадский //

Э. Геккель //

В.В. Докучаев //

Э. Зюсс //

Ю. Одум

***

112. Биосфералық мониторингке мыналар жатады: //

Жергілікті. //

Локальды. //

Ұлттық. //

Аймақтық.//

+Глобальды

***

113. Биосфераны ластаушы химиялық заттарға жатады: //

Күл//

қоқыстар //

+Азотты қалдықтар//

Мутагендер//

кір сулар

***

114. Төменде аталғандардың қайсысы биосфераның негізгі ұйымдастырылу бірлігі болып табылады: //

+Экожүйе. //

Популяция. //

Фитоценоз. //

Аудан бірлігі – га. //

Биотоп.

***

115. Әртүрлі деңгейдегі экологиялық зерттеу объектілерін олардың күрделену ретіне сай орналастырыңыз: //

Экожүйе, биосфера, популяция, организм, қауымдастық. //

+Организм, популяция, қауымдастық, экожүйе, биосфера. //

Популяция, экожүйе, организм, биосфера, қауымдастық. //

Биосфера, экожүйе, қауымдастық, популяция, организм. //

Популяция, қауымдастық, организм, экожүйе, биосфера.

***

116-117-118. Ю.Либихтың минимум ережесінің мәні мынада://

Экологиялық фактордың минималды мөлшерінде ғана организм оңтайлы дами алады.//

Экологиялық фактордың минималды немесе максималды мөлшерлерінде ғана организм оңтайлы дами алады.//

+Экологиялық факторлар жиынтығының ішінде қай фактор минимум мөлшерде болса, сол фактордың тірі организмге әсері шешуші рөл атқарады//

Экологиялық факторлар жиынтығының ішінде қай фактор оңтайлы (оптималды) мөлшерде болса, сол фактордың тірі организмге әсерікүштірек болады.//

Экологиялық факторлардың мөлшері организмдердің тіршілігіне айтарлықтай әсер ете алмайды.

***

119. Стенобионттарға қандай организмдер жатады://

Тек құрлықтық экожүйелерде тіршілік ететін организмдер.//

+Барлық экологиялық факторлар бойынша толеранттылық ауқымы тар организмдер.//

Әртүрлі климаттық аймақтарда кеңінен таралған организмдер.//

Тек сулық ортада тіршілік ететін организмдер.//

Әртүрлі экологиялық фактолар бойынша толеранттық ауқымы кең организмдер.

***

120. Эврибионттарға қандай организмдер жатады://

Тек судың тұздылығына ғана толеранттылық ауқымы кең.//

Тек атмосфералық қысымға ғана толеранттылық ауқымы кең.//

+Негізгі факторлардың көпшілігі бойынша толеранттылық ауқымы кең.//

Тек азыққа байланысиы ғана толеранттылық ауқымы кең.//

Негізгі факторлардың көпшілігі бойынша толеранттылық ауқымы тар организмдер.

***

121. Қандай түрлер космополит түрлер деп аталады://

Адам мекенінің маңайынан өте қолайлы жағдайлар тапқан түрлер.//

+Барлық құрлықтарды мекендейтін түрлер.//

Тек аридті (шөлейтті) жағдайда ғана тіршілік ете алатын түрлер.//

Орта температурасының қоңырсалқын болуын қалайтын түрлер.//

Биік тауларды мекендейтін түрлер.

***

122. Төменде келтірілген факторлардың қайсысы периодты факторларға жатады://

+Теңіз деңгейінің көтерілуі мен лықсып қайта шегінуі.//

Жер бедері (рельефі).//

Судағы оттегінің мөлшері.//

Судың тұздылығы.//

Топырақ ылғалдылығы.

***

123. Биотикалық потенциал дегеніміз – бұл://

Популяцияның антропогендік факторлардың әсеріне байланысты туылымын арттыруға қабілеттілігі.//

Түрдің қоршаған ортаның жағымсыз факторларына бейімделуге қабілеттілігі.//

+Бір аналықтың репродуктивтік кезең бойында бере алатын ұрпақтарының максималды саны.//

Түрдің тіршілік үшін қолайлы жерлер табуға қабілеттілігі.//

Түрдің жаңадан игерілген территориялар есебінен өз ареалын кеңейтуге қабілеттілігі.

***

124. Мөлшері түрдің төзімділік шектеріне жақын тұрған экологиялық фактор қалай аталады://

Қосалқы фактор.//

Оңтайлы (оптималды) фактор.//

Қажетті фактор.//

+Лимиттеуші (шектеуші) фактор.//

Тұрақтандырушы фактор.

***

125. Шөлді аймақ жағдайында өсімдіктер үшін төменде келтірілгендердің қайсысы шектеуші (лимиттеуші) фактор болып табылады: //

+Ылғалдылық. //

Жел.//

Ауаның химиялық құрамы.//

Қауымдастықтың түрлік құрамы.//

Атмосфералық қысым.

***

126. Келтірілген экологиялық фактолардың қайсысы тропикалық ормандағы шөптесін өсімдіктердің тіршілігін шектейді://

Ауаның құрамы.//

Жел.//

Жауын-шашын мөлшері.//

+Жарықтың жетіспеушілігі.//

Ірі организмдер қауымдастығының түр құрамы.

***

127. Өсімдіктер мен жануарлардың көптеген түрлерінің шөлді аймақтарға таралуын шектейтін негізгі фактор://

Күшті желдер.//

Аудан бірлігіне келетін күн радиациясының мөлшері.//

+ Жыл бойында түсетін жауын-шашын мөлшері.//

Бәсекелес түрлердің қарсыласуы.//

Ауанық химиялық құрамы.

***

128. Бөтен түрлерге жататын екі организм бірлесіп күнелтуден пайда табатын, бірақ бірлесіп күнелту олар үшін міндетті болмайтын түр аралық қарым-қатынас формасы қалай аталады: //

Паразитизм.//

+ Қарапайым ынтымақтастық (протокооперация).//

Бәсекелестік (конкуренция).//

Жыртқыштық.//

Нейтрализм.

***

129. Берілген организмдер жұптарының қайсына паразиттік қарым-қатынас тән: //

Тиін – сусар.//

Бұқпа шаян - актиния.//

Қоян – түлкі.//

Акула - жабысқақ балық.//

+ Аскарида - адам.

***

130. Берілген организмдер жұптарының қайсына "жыртқыш-жемтік"қарым-қатынасы тән://

Тиін – бұлан.//

+Қасқыр - қоян.//

Акула – жабысқақ балық.//

Бұқпа шаян – актиния.//

Бұршақ тұқымдас өсімдік – азотфиксациялаушы бактериялар.

***

131. Берілген организмдер жұптарының қайсына бәсекелестік қарым-қатынас тән://

+ Түлкі – қасқыр.//

Тиін-бұлан.//

Бұқпа шаян – актиния.//

Талшықты инфузориялар – термиттер.//

Бұршақ тұқымдас өсімдіктер – азотфиксациялаушы бактериялар.

***

132. ”Паразит-иеленуші” сипатындағы қарым-қатынас әбден жетілген жағдайда паразиттің иеленушісіне әсері қандай болады://

Иеленушісіне айтарлықтай әсері болмайды.//

Әрқашан иеленушісінің опат болуына әкеліп соғады.//

Иеленушісіне белгілі дәрежеде пайда келтіреді.//

+Шамалы зияны болғанымен, иеленушісінің опат болуы сирек кездеседі.//

Иеленушісінің бәсекелестік қабілетін жоғарылатады.

***

133. Экологиядағы 10% ережесіне сәйкес://

Продуценттер күн энергиясының 10% жуығын органикалық заттардың химиялық байланыстар энергиясына айналдырады.//

+ Бір трофикалық деңгейден келесі трофикалық деңгейге энергияның шамамен 10% көшеді. //

Әр трофикалық деңгейде энергияның шамамен 10% метаболизм процестеріне жұмсалады.//

Шамамен Күн энергиясының 10% Жерге келіп жетеді.//

Әр трофикалық деңгейде энергияның 10% жуығы жылу түрінде бөлініп шығады.

***

134. Төменде келтірілгендердің қайсысы детриттік қоректік тізбекке жатады://

Мүк → бұғы → қасқыр → қарға → бактериялар.//

Фитопланктон → зоопланктон → мұртты кит → шағала → бактериялар.//

Жоңыршқа → шегірке →қара торғай → сұңқар →өлексе шыбындары.//

Дән → егіс тышқаны → жапалақ →түлкі →өлексе қоңыздары.//

+ Жерге түскен жапырақ→ жауын құрты → топырақ бактериялары.

***

135. Детрит деген не://

Түпкі тау жынысы.//

Су табанындағы қара балшық.//

Топырақ құрамындағы органикалық зат.//

+ Өсімдіктер мен жануарлардың өлі қалдықтары//

Микроорганизмдер.

***

136. Экологиялық сукцессия – нелердің алмасуы: //

Суландыру режимінің. //

Топырақ типтерінің. //

+Биоценоздардың. //

Климаттың. //

Жер бедерінің (рельефтің).

***

137. Бастапқы сукцессия – бұл қандай процесс: //

Тыңайған жерлерде климакстық қауымдастықтың қалыптасуы. //

Жербедерінің өзгеруі. //

Өзен арнасының өзгеруі. //

+Қорым тастарда өсімдіктер қауымдастығының қалыптасуы. //

Зиянкестер популяциясының қауыр көбеюі.

***

138. Қайталанған сукцессия дегеніміз бұл: //

Популяция мүшелерінің нақтылы бір территорияда таралуы. //

Организмдер арасындағы бәсекелестік қарым-қатынас. //

Табиғи катаклизмдер (апаттар). //

Шаруашылық іс-әрекеттердің нәтижесінде табиғи экожүйелердің бұзылуы. //

+Бұзылған территорияларда өсімдіктер қауымдастығының қалпына келу процессі.

***

139. Толеранттылық заңы қашан ашылды? //

1813ж. //

1713ж. //

+1885ж. //

1913ж. //

1745ж.

***

140. Төменде келтірілген қауымдастықтардың қайсына ең жоғары биологиялық өнімділік тән://

+Тропикалық орман.//

Шөл.//

Биік таулық тундра.//

Тайга (қылқанды орман).//

Арктикалық тундра.

***

141. Организмдердің қандай реакциялары фотопериодизммен байланысты емес://

Жануарлардың түлеуі.//

Жыл құстарының көшіп-қонуы (миграциясы).//

Жануарлардың көбеюі.//

Өсімдіктердің тұқымдарының өніп шығуы.//

+ Жануарлардың тәбеті (аппетиті).

***

142. Ірі сүт қоректі жануарларға тірі қалу қисық сызықтарының қандай түрі (формасы) тән://

Ойық.//

+Дөңес.//

Тік көлбеу сызық.//

Сатылы.//

Аталғандардың қисық сызық формаларының бірі де сәйкес келмейд

***

143. Особьтарға тірі қалу қисық сызықтарының қандай түрі (формасы) тән:

Ойық.+

Дөңес.

Тік көлбеу сызық.

Сатылы.

Синусоида тәріздес.

***

144. Бір трофикалық деңгейден келесі трофикалық деңгейге берілетін энергия, ілгерілеу тұрған деңгейдегі энергияның, орташа есеппен алғанда, қанша пайызын құрайды://

Шамамен 1%.

+Шамамен 95%.

Шамамен 10%.

Шамамен 80%.

Шамамен 50%.

***

145. Организмдердің қандай реакциялары фотопериодизммен байланысты емес://

Жануарлардың түлеуі.//

Жыл құстарының көшіп-қонуы (миграциясы).//

Жануарлардың көбеюі.//

Өсімдіктердің тұқымдарының өніп шығуы.//

+Жануарлардың тәбеті (аппетиті).

***

146. Төменде келтірілгендердің қайсысы популяция анықтамасы үшін маңызды критерий болып табылады://

Тіршілік ету ерекшеліктері.//

Организмдер арасындағы қарым-қатынастардың типі (түрі).

Абиотикалық факторлар кешені (комплексі).//

+ Саны мен құрылымын сақтауға қабілеттілігі.//

Биотикалық факторлар кешені (комплексі).

***

147. Климаттық факторлардың біреуінің ғана болса да сандық көрсеткіштері белгілі бір түрге жататын организмдердің төзімділік шектерінен шығып кетсе, онда://

Түр осы факторға бірден бейімделеді.//

Организмдердің 100% тірі қалады.//

Организмдердің 90% тірі қалады.//

Организмдердің 80%тірі қалады.//

+Түрдің сақталуы мүмкін емес.

***

148. Төменде келтірілген популяция санын реттеуші факторлардың қайсының қарқыны популяция тығыздығына тәуелді болады://

+Жұқпалы аурулар.//

Су тасқыны.//

Дауыл.//

Құйын.//

Жанартаудың (вулканның) атылуы.

***

149. Популяцияның статикалық сипаттамаларына не жатады://

Популяцияның туылымы, өлім-жітімі.//

Тірі қалу мөлшері.//

Популяцияның өсу жылдамдығы.//

+Популяция саны, популяция тығыздығы.//

Популяцияның лездік өсім жылдамдығы.

***

150. Популяциядағы уақыт бірлігі ішінде дүниеге келген дара организмдер саны қалай аталады://

Популяция саны.//

Популяция тығыздығы.//

+Популяцияның туылымы.//

Популяцияның өлім-жітімі.//

Популяцияның экологиялық қуысы.

***

151. Демэкология нені зерттейді?//

адам және қоғамның жағдайы//

популяциялық экология//

ағзалардың жағдайын//

дара ағзалар жағдайын//

тіршіліктің физико-химиялық жағдайын

***

Не нашли, что искали? Воспользуйтесь поиском: