Халықаралық туристік іс-құжаттардың түсінігі

Туристік фирманы мемлекеттік тіркеуден өткізгеннен кейін ұйымдастырушылық кезеңнің келесі сатысы бекітілген қызмет құқығына лицензияны алу болып табылады. ҚР-ның «Лицензиялау туралы» 1995 жылғы 17 сәуірдегі заңы шыққаннан кейін туристік әрекет лицензияланатын түріне кіретін болды. Қазіргі уақытта барлық турфирмалар «Туристік қызметті лицензиялау ережесі» 2001 жылғы 14 қыркүйектегі заң негізінде лицензияны алу керек.

Лицензия – лицензиялайтын органмен заңды тұлғаға немесе жеке кәсіпкерге берген лицензиялау талаптары мен шарттарын міндетті қадағалауымен нақтылы түрін жүзеге асыруға арнайы рұқсат. Жалпы лицензия белгілі бір мерзім ішінде туристік әрекетті жүзеге асыруға рұқсат беретін ресми құжат. Лицензияланатын қызмет түрлеріне өз артынан азаматтардың құқытарына, заңды қызығушылықтарына, денсаулығына, мемлекет қауіпсіздігі мен қорғалуына, ҚР-ның мәдени мұрасына зиян келтіруі мүмкін қызметтер жатады. [2].

Лицензиялайтын органның өкілеттілігіне мыналар жатады:

- лицензияны ұсыну;

- лицензияның барын растайтын құжаттарды қайта рәсімдеу;

- лицензия әрекетін тоқтату;

- лицензия әрекетін қалпына келтіру;

- лицензияны жою;

- лицензияның ресстрін жүргізу;

-лицензианттардың қызметтерінің лицензия талаптарына сәйкестігін қадағалау.

Лицензияның әрекет мерзімі – 5 жылдан аз емес және лицензианттың өтініші бойынша ұзартылуы мүмкін. Мерзімін сзоу лицензия барын растайтын құжаттарды қайта рәсімдегендегідей жүзеге асырылады.

Лицензия мынадай туристтік қызмет түрлерінің әр қайсысына беріледі:

1) туроператорлық;

2) турагенттік;

3) туризм нұсқаушысының қызмет көрсетуі;

Туроператорлық қызметті лицензиялау үшін келесідей құжаттар тізімі қажет:

1) бекітілген форма бойынша өтініш;

2) лицензиялық алымның төленгендігін дәлелдейтін құжат;

3) нотариалды куәлендірілген устав көшірмесі;

4) офис үшін жалға алынған немесе жекменшік мүліктің барын растайтын құжат;

5) жеке не бір ұйымнан жалға алынған болса материалды-техникалық базаның барын растайтын құжат;

6) жұмысшылардың білімі және стажы туралы құжаттың көшірмесімен жұмысшылардың тізімі;

7) туристтік қызмет көрсетуіне келісім шарты бойынша азаматтық-құқықтық жауапкершілікті сақтандыру жөніндегі келісм шарт көшірмесі;

8) тілмашпен келісім шарт көшірмесі;

9) туримтке ескертпе мен туристтік жолдаманың көшірмесі, экскурсиялық қызметке лицензиясы бар турфирмамен келісім шарт көшірмесі немесе жоғары оқу орнын бітіргендігін растайтын және психикалық жай-күйі жайында медициналық анықтамалры бар гидтер, экскурсоводтардың тізімдері;

10) жарнамалық-ақпаратты материалы;

11) туристтік маршруттар реестрі, туристтерге қызмет көрсету бағдарламасы;

12) заңға сәйкес туристтік қызмет көрсетуге келісім шарттың нұсқасы;

13) келу және шығу елі жайында туристтер үшін ақпарат.

Турагенттік қызметке келесідей құжаттар тізімі керек:

· белгіленген нысан бойынша өтініш;

· лицензиялық алым төленгенін растайтын құжат;

· мыналардың: жарғының, мемлекеттік тіркеу туралы куәліктің, жеке куәліктің, жеке кәсіпкерді тіркеу туралы куәліктің немесе патенттің нотариалды куәлендірілген көшірмелері;

· кеңсеге арналған меншікті немесе жалға алынған үй-жайы бар екендігін растайтын құжат;

меншікті немесе жалға алынған материалдық-техникалық базасы бар екендігін растайтын құжат не туристтерді орналастыру орындарды, туристтік жарақтар, көлік ұсынуға арналған қажетті материалдық-техникалық базасы бар ұйыммен қызметтер көрсетуге жасалған шарт; [3].

· білімі және жұмыс өтілі туралы құжатардың көшірмесін қоса отырып, қызметкерлердің тізімі;

· туристтік қызмет көрсету шарты бойынша азаматтық-құқықтық жауапкершілікті сақтандыру шартының көшірмесі;

· тасымалдаушымен шарттың көшірмесі;

· туристтік жолдаманың және турист жаднамасының көшірмесі;

· жарнамалық-ақпараттық материалдар;

· «ҚР-дағы туристтік қызмет туралы» Заңның 17-бабының талаптарына сәйкес туристтік қызмет көрсетуге арналған шарттың үлгісі;

· Туристтерге арналған келетін және баратын елі туралы ақпарат.

Ал, енді туризм нұсқаушысының қызмет көрсетуін жүзеге асыруға лицензия алу үшін мынадай құжаттар қажет:

1) белгіленген нысан бойынша өтініш;

2) лицензиялық алым төленгенін растайтын құжат;

3) тиісті кәсіптік дайындығын, біліктілігін және туристтік бағыттармен жүріп өту тәжірибесін растайтын құжаттар;

4) әзірленген турситтік бағыттардың карта-сызбалары және сипаттамалары;

5) ленсаулығының психикалық жай-күйі туралы медициналық анықтама.

Туристтік қызметті (туроператорлық, турагенттік және туризм нұсқаушысының қызмет көрсетуін) жүзеге асыру құқығы үшін берілетін лицензия – бас лицензия болып табылады.

Өтінуші лиценщия алғаннан кейін лицензия берілген кезден бастап 7 ай ішінде ҚР-ның Үкіметі бекіткен тізбеге сәйкес көрсетілетін туристтік қызметтерге сертификат алуға мәндетті, содан кейін олардың көшірмелерін лицензиарға тапсырады.

Лицензияны облыстық атқарушы орган лицензиатқа заңды тұлғалар үшін – оның әділет органдарында тіркелген жері бойынша, жеке тұлғалар үшін – салық органдарында тіркелген жері бойынша береді. Лицензия өтініш берушіге немесе оның уәкілетті өкіліне сенімхат негізінде беріледі. Лицензия 1 данадан беріледі, лицензия жоғалған жағдайда лицензиаттың жазбаша өтініші бойынша алуға құқығы бар. Бұл ретте лицензиат туристтік қызметтің тиісті түрімен айналысу құқығы үшін алым төлейді. Заңды тұлғаның атауы, орналасқан жері өзгерген жағдайда, ол 1 ай ішінде көрсетілген мәліметтерді растайтын құжаттарды қосып, лицензияны қайта рәсімдеу туралы өтініш беруге міндетті. Лицензиат тиісті жазбаша өтініш берген күннен бастап лицензиар 10 күн ішінде лицензияны қайта рәсімдейді. Лицензиардың басшысы не осыған уәкілетті адам лицензияға қол қояды және лицензиардың мөрімен куәлендіріледі.

Лицензия беруден мына жағдайларда бас тартылады егер:

1)Туроператорлық, турагенттік қызметтерді және туризм нұсқаушысының қызметін көрсетуді жүзеге асыруға заңнамалық келісімдермен адамдардың осы санаттары үшін тыйым салынса;

2)Лицензия алу үшін қажетті құжаттардың барлығы ұсынылмаса. Лицензиар лицензия беруден бас тартқан себептерді өтінуші жойған ретте, өтініш оны алу үшін көзделген жалпы негіздерде қаралады;

3)Лицензиялық алым енгізілмесе;

4)Өтінуші біліктілік талаптарына сай келмесе;

5)Өтінушіге қатысты оның осы қызмет түрімен айналысуына тыйым салынған сот шешімі бар болса.

Анық емес және бұрмаланған мәліметтерді бергені үшін өтінуші ҚР-ның Заңына сәйкес жауапкершілік тартады. Лицензиялайтын орган лицензияны беру не бас тарту шешімін өтініш түскеннен бастап 60 күн ішінде қабылдайды. Осы уақыт аралығында ол өтінушіге ескертпе хат қағазын жіберу қажет. Егер турагенттік, туроператорлық және туризм нұсқаушысының қызметін көрсетуді жүзеге асыруға лицензия беруден бас тартылған жағдайда, өтінушіге бас тарту себептері көрсетілген жазбаша түрде дәлелді жауап беріледі. Егер заңнамамен белгіленген мерзімде лицензия бермеген жағдайда немесе лицензия беруден бас тартудан немесе өтінушінің құқығын бұзудан туындаған шығындарды өтеу заңнамада белгіленген тәртіпте жүзеге асырылады. Лицензияны беруден бас тартуға өтінушімен жоспарланған немесе өндіріліп жатқан өнім (тауар, қызмет) көлемінің кеңдігі негіз бола алмайды.

Өтінушімен лицензия берілу үшін лицензиялық алымды төленгенін растайтын құжаттардың берілуінен бастап 3 күн ішінде лицензиялайтын орган лицензияны ұсынады. Лицензияны беру туралы шешімдегі құжатта мыналар көрсетілуі мүмкін:

- лицензияланып жатқан ұйым аты;

-заңды тұлғаның ұйымдастырушылық-құқықтық формасы және аты, орналасуы, фамилия, аты және тегі, тұрғылықты жері;

- лицензияланып жатқан қызмет түрі;

- лицензияның әрекет ету мерзімі;

- салық төлеушінің иденфикациялық нөмірі;

- лицензия нөмірі;

- лицензияны беру туралы шешім қабылданған уақыт.

Лицензияны бас заңды және жеке тұлғаларға беруге тыйым салынған.

Лицензиялайтын орган мынаған құқылы:

-лицензия талаптары мен шарттарына сәйкестігіне байланысты лицензиаттың әрекетін тексеріп тұруға;

- тексеріс кезінде лицензиаттан түсіндірмені және құжаттарды сұрауға;

- тексеріс нәтижесі негізінде нақтылы бұзушылықты көрсете отырып, актілер (хаттамалар), құрастыруға;

- табылған бұзушылықтарды жою үшін шешім қабылдауға және оны жою үшін мерзімге белгілеуге;

- лицензиатқа ескертпе шығаруға.

Бұзушылықты жою үшін мерзімді көрсету қажет. Бұл уақыт 6 айдан аспауы қажет. Егерде белгіленген уақыт ішінде лицензиат бұзушылықтарды жоймаса, онда лицензиялайтын орган лицензияны тоқтату жөнінде лицензиялайтын органды жазбаша түрде хабардар етеді. Сонда лицензиялайтын орган барып, әрекеті тоқтатылған лицензияны қайта қалпына келтіреді және оны лицензиатқа 3 күн ішінде жазбаша түрде хабардар етеді. Лицензия мерзімі ұзартылмайды. Лицензиялайтын органдар өздерінің реестрлерін жүргізеді. [4].

Лицензия өз күшін мына жағдайларда тоқтатады:

1) лицензияның қайтарылып алынуы;

2)азаматтық кәсіпкерлік қызметін тоқтатуы, заңды тұлғаның қайта ұйымдастырылуы немесе таратылуы.

Лицензияны қайтарып алу және оның күшін тоқтата тұру ҚР-ның заңнамалық келісімдерінде көзделген тәртіпте және негіздерде жүзеге асырылады. Оның күшін тоқтату туралы шешімге лицензиат сот тәртібімен шағымдануға құқығы бар. Егер тоқтата тұрудың себептері жойылған болса, онда лицензияның күші қалпына келеді. Лицензиар берілген лицензияның бірыңғай есебін жүргізеді.

Туристтік кәсіпорынды сертификаттау.Өнімді немесе қызметті сертификаттау – бұл бекітілген талаптарға олардың сәйкестігін растайтын әрекет.

Сертификаттау мына мақсаттармен өткізіледі:

-ҚР-ның бірыңғай тауар нарығында кәсіпорынның, ұйымның және мекемелер мен кәсіпкерлер қызметі үшін жағдай туғызу;

- тұтынушыны тауар мен қызмет өндірушілердің адалсыздығынан қорғау;

- өмір, денсаулық, кәсіпорын мен мүлікті қорғау үшін өнім мен қызметтің қауіпсіздігін бақылау;

Осыған байланысты нормативті құжаттарды азаматтар, сонымен қатар, туристтер денсаулығына патенциалды қауіпті тауар, жұмыс пен қызметті міндетті сертификаттауды қарастырады. Осы облыс бойынша жұмыстарды стандарттау, метрология пен сертификаттау бойынша ҚР-ның комитетімен жүргізіледі.

Сертификаттау жүйесімен сәйкес сертификаттау органымен кәсіпорынға беріледі:

- сәйкестік сертификаты – бекітілген талаптарға берілген өнім немесе қызметтің сәйкестігін растайтын құжат;

- бекітілген тәртіппен тіркелген сәйкестік белгісі.

Сертификаттау міндетті және ерікті болады. Міндетті сертификаттау ҚР-ның заңнамалық актілерімен алдын қарастырылған жағдайларда жүзеге асырылады. Міндетті және ерікті сертификаттау бойынша жұмыстардың төлемі өтінушілермен әске асырылады, ал, қаражаттың өздері өнім, жұмыс, төлемі өтінушілермен іске асырылады. Міндетті сертификаттауға жататын және сәйкестік сертификаты жоқ өнімді немесе қызметті жарнамалауға тыйым салынады. Сертификаттау туралы ақпарат және тауар қызмет техникалық құжаттарында болуы тиіс.

Міндетті немесе ерікті сертификаттау шеңберінде сертификаттаудың үш формасы (деңгейлері) бар:

- бірінші формасы – тауар немесе қызмет сатушының сатып алушыға жасалған өтініші («өз-өзін сертификаттау»);

- екінші формасы – сатып алушымен қызметтің қажетті талаптарға сәйкестігін растауы («екінші жақпен сертификаттау»);

- үшінші формасы – қызметтің бекітілген талаптарына сәйкестігін тәуелсіз органмен жасалған расталуы («үшінші жақпен сертификаттау»).

Туристтік қызметті сертификаттау «Туристтік қызметті сертификаттау ережесіне» сәйкес жүргізіледі. Сертификаттау өзінің құрамында туристтік қызмет бойынша кем дегенде екі экспертті бар ұйыммен жүргізіледі.

Сертификаттау жүйесімен келесідей мәселелердің орындалуы қарастырылған:

- орындаушының шеберлігін бағалау (экскурсия, жорық үшін);

- қызметті ұсыну процесін бағалау (маршрут бойынша саяхаттау);

- туристтік кәсіпорындарды аттестациялау (қонақ үй, мотель, кемпинг және т.б.);

Не нашли, что искали? Воспользуйтесь поиском: