Фермалар классификациясы және оларды қолдану аясы.

Ферма дегеніміз түйіндерде өзара байланысқан және шарнирлі түйіндерде геометриялық өзгермейтін құрылымды құрайтын серіппелер (әдеттегідей түзу сызықты) жүйесі. Түйінді жүктеме кезінде түйіндер қаттылығы құрылым жұмысына аздап әсер етеді, құрылым жұмысына оларды шарнирлі деп қарастыруға болады. Бұл жағдайда фермалардың барлық серіппелеріне тек осьтік жүктеме (созылу немесе сығылу) әсер етеді, ол жазық балкаға қарағанда материалды толық пайдалануға мүмкіндік береді. Болат шығыны бойынша фермалар балкаларға қарағанда тиімді, бірақ оларды дайындау қиын. Жазық қабырғалы балкалармен салыстырғанда фермалар тиімділігі өткіннің көбеюіне және жүктеменің азаюына байланысты өседі. Фермалар жазық (барлық серіппелер бір жазықтықта орналасқан) және кеңістік болып бөлінеді. Жазық фермалар тек қана солардың жазықтығына түскен жүктемені қабылдайды және байланыстар мен басқа да элементтермен бекітуді қажет етеді. Жазықтық фермалары кез келген бағыттағы жүктемені қабылдауға қабілетті қатты кеңістік брусын құрайды. Ферма контурын түзейтін белдіктер мен тіреуіштерден құралған тор фермалардың негізгі элементтері болып табылады.

Түйіндерде элементтер бір-біріне тікелей түйісу немесе түйін фасондар арқылы жалғанады. Түйінді моменттерді төмендету үшін ферма элементтері ауырлық орталықтарының осьтері бойымен орналасады. Белдіктердің көршілес түйіндері арасындаағы арақашықтық панель (d _B – жоғарғы белдік панелі; d _u – төмендегі), ал тіреуіштер арасындағы қашықтық - өткін деп аталады. (L). Ферма белдіктері негізінен бойлық күштемелерге және майысу моменттеріне жұмыс істейді; ферма торы негізінен жазық балка қабырғасының функциясын орындай отырып көлденең күшті қабылдайды. Тор элементтеріндегі күш белгісін (минус – сығылу, плюс - созылу) «балка аналогиясын» қолданып анықтауға болады. Қызметі мен жүктемесіне байланысты фермалардың құрылымдық пішіні әр түрлі болады және оларды әртүрлі белгілері бойынша жіктеуге болады:

- статикалық кесте бойынша – балкалы (кесінді, кесінді емес, консульді), аркалы, рамалы, аралас

- белдіктер сызбасы бойынша – параллель белдіктері бар фермалар, трапеция, үшбұрыш тәрізді, полигоналды, сегментті

- тор жүйесі бойынша – үшбұрышты, қиғаш, ромб тәрізді.

- түйіндердегі элементтердің жалғану әдісі бойынша – дәнекерленген, болтпен, закленкамен бекітілген;

- максималды күштеме шамасы бойынша – жеңіл (бір қабырғалы қарапайым илемді профиль қималарымен) және ауыр (екі қабырғалы құрамды қима элементтерімен)

10.1 сурет. Фермалар жүйесі

а – арқалықты, б – тұтас, в,е – консольді, г – аркалы, д – рамалы, ж - аралас

Не нашли, что искали? Воспользуйтесь поиском: