Клетка бөлінуінің анофаза және телофаза сатылары

Анафаза. Осы сатыда бұған дейін бөлінген хромосомдар клетканың қарама-қарсы полюстарына қарай тартылады. Олардыц ажырасуы лілгеи немесе ұршыққа бекінген орталықта немеее бір шеткі ыгысыикы болуы мүмкіи әрі экваториальды пластинканы екігс тен бөліп түрады.

Телофаза — бөлінудің соңғы сатысы. Бұл сатыда хромосомдар полюскс жетіп, хроматин жіпшелерінің ауысуы кайтадағі басталады. Хромосомдар үзарып, жіңішкеріп, тағы шумақ өрнек түзеді. Шумақ алғашкыда босац бо-лады да, кейіннен тығыздалады. Хроматии ядроның тыныштық күйіне тән кесек және түйіршікті.түрге ыдырайды. Ахроматин өрнегі жойылып, ядроньщ қабығы жаңадан тузіліп, ядрышколар пайда болады. Аналық клетка екі жас клеткаға бөлінсді. Әр клетка бөліну процесіне қатысқан центриолнлердіц мөлшеріндей клетка орталығына ие болады.

Түзілген клеткаларға хондриосом және ішкі торлы аппарат тең бөлінеді. Егер торлы аппарат күрделі болса, ол бөлінер алдында бөлшектсніп, кейіннен түзілген клеткаларда қайтадан қалпына келеді.

Жоғарыда айтылып өткендей, күрделі бөліну кезінде протоплазмада бірсыпыра өзгерістер пайда болады. Клетканың тармақтары жойылып, дөңгелектеніп, құрылысы қарапайымдалады. Бөлінетін клетканың зат алмасуы баяулайды. Мысалы, профаза кезінде қосындылар және фибрильдер жойылады.

Клетканың белінуі негізінде протоплазманың бір физикалық күйден екінші физикалық куйге ауысу қабілсті жатады. Протоплазма екі коллоидты фаза. Үстіңгі қабаты гель, ішкі кабаты золь күйінде болады. Бөліну кезінде үстіңгі қабаты, әсіресе, клетканыц ортасы күшті тығыздалады. Тығыздалу нәтижесіндс бслдеме сақина түзіліп, ол плазманың ішкі сүііығына қысым жасайды. Плазманың ішкі сұйығы полюстергс ауысып, шсткі сүйықпеи араласып, оны сұйылта түседі. Осыған байланысты протоплазманың серпімділігі төмендсп, сакинаның кысымыкушейе түседі. Сакина жымкырылып, ақыр сонында клетканы екіге бөледі.

Шеткі протоплазманың желімденуі клетканың дөңгелектену кезеңі-нен басталады. Анафазада, әсіресе, телофазада клетка мықты созылып, үзарады. Клетканың ортасында пайда болган желі клетканы екіге бөледі.

Бұл кезең өсімдік және жануар клеткаларыпда ұқсас өтеді. Кейбір жағдайда кездесетін сәл айырмашылықтар клетканың жеке белімдеріне ғана әсер етіп, бөлінудің жалпы тәртібін бұзбайды.

Не нашли, что искали? Воспользуйтесь поиском: