ТОР 5 статей:
Методические подходы к анализу финансового состояния предприятия
Проблема периодизации русской литературы ХХ века. Краткая характеристика второй половины ХХ века
Характеристика шлифовальных кругов и ее маркировка
Служебные части речи. Предлог. Союз. Частицы
КАТЕГОРИИ:
- Археология
- Архитектура
- Астрономия
- Аудит
- Биология
- Ботаника
- Бухгалтерский учёт
- Войное дело
- Генетика
- География
- Геология
- Дизайн
- Искусство
- История
- Кино
- Кулинария
- Культура
- Литература
- Математика
- Медицина
- Металлургия
- Мифология
- Музыка
- Психология
- Религия
- Спорт
- Строительство
- Техника
- Транспорт
- Туризм
- Усадьба
- Физика
- Фотография
- Химия
- Экология
- Электричество
- Электроника
- Энергетика
Төтенше жағдайлардан және тоқтатылған операциялардан түсетін табыстардың (зияндардың) есебі
Төтенше жағдайға басшының шешіміне байланыссыз және субъекті әдетгегі қызметіне тән емес, өте сирек кездесетін операциялар мен оқиғалар жатады.
Бұл оқиға оте сирек болатындығына карамастан, ауытку (аномалдық) сипатына ие, сондықтан ол шаруашылық жүргізуші субъектінің қаржылық жағдайына мәнді әсер етуі мүмкін.
Кей жағдайда төтенше жағдайды әдеттегі жағдайдан ажырату өте қиынға түседі, өйткені бір кәсіпорынға ол ахуал күтпеген жағдай болып көрінсе, ал екіншісіне ол дәстүрлі жағдай болып табылуы мүмкін.
Егер оның келесі сипаттамасы бар болса, операция немесе оқиға төтенше болып саналуы мүмкін.
- өте сирек болса;
- жай немесе әдеттегі қызметтің бір бөлігі болып табылмаса;
Енді біз бір-біріне ұқсас екі мысал келтіріп көрейік.
Бірінші мысал: астықтың басым бөлігін шегіртке жойып жіберген. Бұл қүбылысты төтенше жағдай деуге болады.
Екінші мысал: құрғакшылықтың салдарынан алынатын астықтың басым бөлігі алынбай қалған. Осының салдарынан кәсіпорын күткен табысының орнына зиян шеккен. Дегенмен де, бұл құбылыс төтенше жағдай ретінде таныла бермейді.
Келесі жағдайларды төтенше жағдай ретінде қарастыруға болмайды, атап айтсақ:
- валюта бағамының ауытқуы;
- келісім-шартта керсетілген бағаға түзетулер енгізу;
- мүліктерді, құрал-жабдықтарды, инвестицияны сатудан немесе есептен шығарған кездегі алынатын табысты немесе зиянды;
- салық жеңілдіктерін алып тастауды, корпоративтік табыс салықтарының мөлшерлемесінің төмендеуі т.б.
Кей кезде кәсіпорын табиғат апатының нәтижесінде табыс табуы мүмкін. Мысалға, сактандырушы үйым жойылған мүліктің толығымен қалдык құнын өтеп берсе, ал кәсіпорын сол жойылған мүліктен запас бөлшектер алып, оны іске жаратса немесе сатса, онда кәсіпорын аз да болса табыс табуы мүмкін. Табиғат апатының нәтижесінде жойылған басқа да активтерді (материалдар, тауарлар т.б.) тап осындай жолмен есептен шығарады.
Зиянды немесе табысты 571 шотына есептен шығарғаннан кейін, 862 шоты жабылуы тиіс.
Осындай операциялармен байланысты кәсіпорынның қызметі, міндеттемесі, таза табысы немесе зияны бухгалтерлік есепте айқындалып, содан соң ол керініс табады.
Әрбір таратылған (үзілген) операциялар қаржылық есеп беруде және түсіндірме жазбасында: токтатылған операцияның сипаты; салалық және географиялык сегменті; тоқтатылған күні, тоқтатылған операцияның әдісі (сату немесе операцияны жасауды тоқтату т.б.), табыс пен зиянды өтеу үшін пайдаланған есеп саясаты және табысы мен зияны; есепті кезендегі әдеттегі қызметінен алынған зияны немесе таза табысы және жалпы табысы т.б. ашылып көрсетіледі.
Егер де операциялардыңтоқтатылуы мемлекеттің араласуынан немесетабиғи қүбылыстардың әсерінен болса, онда үзілістен алынған жиынтықтабысын немесе зиянын анықтау төтенше сипатқа ие болады.
Бірақ-та кей кезде кәсіпорын басшыларының шешімімен кәсіпорын ез қызметіне оқтын-оқтын үзіліс жасап отыруы мүмкін, бұл кезде оны төтенше оқиға ретінде санауға болмайды.
«Бухгалтерлік есеп» пәні
Курс тақырыбы: «Кәсіпорынның сыртқы экономикалық қызметінің есебі»
Сабақ тақырыбы: «Сыртқы экономикалық қызметінің негізгі бағыты»
Жоспар:
1. Сыртқы экономикалық қызметінің түрлері
2. Сыртқы экономикалық қызметінің негізгі бағыты
3. Сыртқы экономикалық қызметінде қолданылатын негізгі құжаттар
1. Кәсіпорынның сыртқы экономикалық қызметінің келесідей түрлерге бөлінеді:
а) импор; Импорт шеттен әкелу – тауарларды, капиталды, бағалы қағаздарды, басқа да материалдарды елдің ішкі рыногында өткізу үшін шетелден әкелу.
б) экспорт;
- толингтік опреациялар
- халықаралық аударымдар және тасымалдар
- байланыс, қатынас
- инвестициялар
- саяхатшылық және т.б.
2. Кәсіпорынның Сыртқы экономикалық қызметініңтүрлері тауарларды экспорттау мен импорттау болып табылады.
Сыртқы экономикалық қызмет контрактімен рәсімделеді, онда олардың құқы, міндеттемесі және тараптардың жауапкершілігі көрсетіледі. Оны дұрыс рәсімдеу үшін Халықаралық сауда палатасының әзірлеген халықаралық сауда термині («Инкотермс») пайдаланамыз.
«Инкотермс» барлық термині 4 базалық категорияға таптастырылған:
| Топ | Жабдықтаушылардың шартты белгісі | Франкировка жағдайы |
| Е | EXW | Завод франкосы |
| F | FCA FAS FOB | Еркін тасымалдаушы Еркін кеме бортының жағасына дейін әкелу Еркін бортқа әкелу |
| С | CFR CIF CPT |
«Бухгалтерлік есеп» пәні
Курс тақырыбы: «Кәсіпорынның сыртқы экономикалық қызметінің есебі»
Сабақ тақырыбы: «Сыртқы экономикалық қызметінің негізгі бағыты»
«Бухгалтерлік есеп» пәні
Курс тақырыбы: «Кәсіпорынның сыртқы экономикалық қызметінің есебі»
Сабақ тақырыбы: «Импорт және экспорт әрекеттер есебі»
Жоспар:
1. Тауарлардың импорты бойынша жасалатын операциялардьщ eceбі
Шетелдерден материалдарды, кұрал- жабдықтарды, тауарларды, материалдык емес активтерды және басқа да мүліктерді сатып алумен байланысты импорттау операциялары жасалады, олармен есеп айырысудың eceбі 3310 «Мердігерлермен және жабдықтаушылармен есеп айырысу» шотында жүреді, ал ол келесі аналитикалық тұрғыда топтастырылады:
- шетелдік жабдықтаушылармен есеп айырысу -есеп айырысу алдында
инкассалык тәртіпте есептелінеді, содан соң акцептеу, аккредитив, шотты
ашу, сондай-ақ, аванстык төлем жасау шаралары бойынша журеді.
- коммерциялык несие бойынша шетелді жабдықтаушылармен есеп
айырысу.
Есеп айырысу операциялары бойынша журеді, онда олардың аударма векселі (тратта) акцептелген немесе акцептелмеген жағдайында импорттық тауарлар жеткізіледі.
- Шетелдің валютада берілген вексельдер (траттаттар). Есеп айырысу, шетел
жабдықтаушыларына берілген коммерциялык несие бойынша есептелінеді
және олар бойынша есептелген пайызға вексель немесе шетел
жабдыктаушылармен акцептеліп жазылған аударма векселін (траттарын) береді Keйін түскен импорт тауарларын есепте керсету кезінде олардың сатып алынған күнін дұрыс көрсетудің, маңызы зор, өйткені онда контракт бойынша сатып алу бағасымен қоса, әкелінген тауарға баж салығы, комиссиондық марапаттау, жабдыктау, делдал, транспорттык-дайындау шығыстары және басқа шыгыстар кіреді.Сондықтан әрбір тауар тура сатып алу кұнын есептеуге тура келеді.
Косылған кұн салығын және акцизді импорттаушы (декларант), не кедендік телемін қосып төлеген баска тұлгалар телейді және оған зачетка немесе төлемі кейінге (3 айға дейін) калдырылатын косылган құн салығы қосылмайды.
Кедендік процесін рәсімдеу кезінде төленген қосылған кұн салығы зачетка жаткызылады.
Кедендік төлемдердің және салыктардың есеп айырысу базасы болып кедендік құн саналады, ал жабдыктаушылармен есеп айырысуды керсету үшін фактуралык құн пайдаланылады.
Бұл ол құннын, (кедендік және фактуралык) айырмасы мынадай: фактуралык құны жабдыктаушының бағасын білдіреді, ал кедендік кұнның деңгей есептеу жолымен шығарылады.
1. Кедендік құнды сырттан әкелетін тауарлаға жасалған мәміленің
бағасы бойынша анықтау әдісі.Haқты төленген немесе Қазакстан
Республикасының кедендік шекарасынан өткен кезде төленуге тиісті баға
Қазакстан Республикасының аумағына әкелінетін тауардың кедендік
құны болып табылады.
Кедендж құнды анықтағанда мәміле бағасы бұдан бұрын косылмаған болса, онда оған мынадай шығындар косылады:
ü тауарды әуе жэне су немесе басқа да жолдар аркылы Казакстан
Республикасының кеденік аймағына дейін жеткізуге жұмсалатын
шығындар;
ü тасымалдау құны; тауарларды тиеуге, тycipyre, қайтадан тиеуге және тегуге жұмсалатын шығындар; сактандыру сомасы;
ü сатып алушының жұмсаған шығындары: комиссиондык және брокерлік сыйакылар, тауарларды сатып алғанда төленетін комиссиондық алым бұған жатпайды; егер сырткы экономикалык кызмет номенклатурасына сәйкес бағаланатын тауарлармен біртұтас нірсе деп каралатын болса, контейнерлердің немесе басқадай кеп колданатын ыдыстардың құны; буып-тую жумыстарының құны да енеді тікелей немесе жанама турінде сатып алушыларға сыртқа шығарып сатуына немесе өндірісінде пайдалануына байланысты төмендетілген бағасына немесе тегін берілуіне келесі тауарлардың және кызметтердің құнының тиісті белігі: шикізаттар, материалдар, деталдар(түйектер), шала өнімдер және бағаланатын тауарлар, аспаптар, штамптар, қалыптар, бағаланатын тауарларды өндірген кезде пайдаланылған басқа да осындай нәрселердің құрамдас бөлігі болып табылатын жинастыру бүйымдары; бағаланатын тауарларды өндіру кезінде жұмсалған материалдары;
ü интеллектуалдық меншік объектілерді пайдалану үшін төленетін лицензиялык және басқа төлемдер, бағаланатын тауарларды сату ережелері ретінде сатып алушы оларды төлейді не жанама түрінде жузеге асыратын болса.
ü Сатушы бағаланатын тауарларды ҚР аумағында одан әpi кез-келген жағдайда, оны қайтадан сатудан, басқа бipeyre беруден не пайдаланудан төлей не жанама турде табыс табатын болса.
Бұл әдіс келесі бес жағдайды сактаған кезде қолданылуы мүмкін:
- тауар Казахстан Республикасында экспорт үшін сатылса;
- импортедің құкына катысты бағаланатын тауарға шектеулер жок болса
- сату немесе мәміле бағасы белгілі біp жағдайды сактағанға байланысты
болмаса, егер де олардың тигізетін әсерін есептеу мумкіндігі болмаса;
«Бухгалтерлік есеп» пәні
Курс тақырыбы: «Кәсіпорынның сыртқы экономикалық қызметінің есебі»
Сабақ тақырыбы: «Толингтік және сыртқы экономикалық қызметпен балансты әрекеттер»
Жоспар:
1. Сыртқы контракті бойынша есеп
2. Шоттар корреспонденциясы
1. Экспортер, заңда белгіленген тәртіпке сәйкес, түскен валюталық түсімді ҚР – ның өз атынша ашылған банктегі шотына контрактімен белгіленген мерзімде аударылуын қамтамассыз етуі керек.
Есеп шығармас бұрын, біз экспортталған тауардың қосылған құн салығының нөлдік мөлшерлемесі бойынша салық салынатындығын атап өтеміз, демек бұл тауар құнына қосылған құн салығының болмайтындығын көрсетеді, яғни ол «О» тең.
Алыс шетелге арналған тауардың контрактолық құны – 19 000 АҚШ доллор тұрған, ал оның алынған бағасы - 1 600 000 теңге құраған. ҚР ҰБ күніне бағамы: 1 доллорға 151 теңге құраған, ал сатылған тауардан түскен түсімді валюталық шотқа аударған күні:кедендік жүк декларациясы (КЖД)1 доллордың бағасы 150,8 теңге құраған.
Тауарды экспорттау бойынша жазылатын жазбаларды бухгалтерлік есепте рәсімдеу нақты жағдайна және валюталық; есеп айырысу нысанына көп жағдайда тәуелді болып келеді.
| № | Операциялар | Сомасы, теңге | Дт | Кт |
| 1. | Шетел сатыпалушысына тауар жөнелтілді: - алынған құнына - контракті құнына (ҚҚС нөлді мөлшерлемесі бойынша 19 000*151) | 1 600 000 2 869 000 | ||
| 2. | Кеден төлемі – кеден алымы бойынша есептелінген (0,2%) 2869000*0,2% | 5 738 | ||
| 3. | Кеден төлемі төленді | 5 738 | ||
| 4. | Сатылған тауарлар үшін шетел әріптесінен төлем келіп түсті (19 000 * 150,8) | 2 865 200 | 1030/ валюта | |
| 5. | Тауардың сатылған күнімен тауардың төленген күнінің арасындағы пайда болған бағамдық айырмасы көрсетілді (19 000 * 151 – 19 000 * 150,8) | 3 800 |
2. Егер де тауар сатып алушыға франко- қойма шарты бойынша экспортталатын болса, онда экспортер сатып алушының еліндегі қоймасына дейін жеткізіп беруді өз міндетіне алады және тасымалдау, тауарды сақтандыру, арту, түсіру сатып алушының қоймасына дейін жеткізіп беру шығыстарын түгел көтереді, ал сатып алушы банке кепілдік бере отырып, онда валюталық операциялары бойынша есеп айырысу шоты үшін «ашық шоты» ашылады, ал сатушы тауарды сатып алушыға жөнелтіп, ол банкіні жанай өте, почта арқылы оған шот – фактурасын бағыттайды. Құжатты алып және оны тексеріп, импортер өзінің бакісінен экспортердің банкісіне валютаны ауларады.
| № | Операциялар | Сомасы, теңге | Дт | Кт |
| 1. | Банкінің кепілдігі сатып алушы – импортер падасына алынды (экспортерлердің тауардың келісім – шарттың құны ҚР ҰБ бағамы бойынша кепілдік алған күніне 33 000 000 теңге құраған (22 000 * 150)) | 33 000 000 | 008 «Штел валютасында алынған төлем және міндеттемені қамтамассыз ету» | - |
| 2. | Тауар экспортер – сатушының қоймасынан темір жолдың қоймасына орналастырылған | 25 000 000 | 1330 «ТЖ қоймасындағы жөнелтілетін тауар субшоты» | |
| 3. | Қабылданды және шығыс шотына жатқызылды (ҚҚС қосылған жоқ): - тауарды артып түсіру - тауарды тасымалдау - тауарды сақтандыру - тауарды жөнелту (қаржылық қызметке жататын сақтандыру бойынша опреацияға және халықаралық тасымалдаумен байланысты қызметкерге ҚҚС салынбайды) | 200 000 1 000 000 2 000 000 800 000 | ||
| 4. | Тауар темір жолдың қоймасынан 40 күн бойы сатып алушыға тасымалданады | 25 000 000 | 1330 «жолдағы жөнелтілген тауар», субшоты | 1330 «ТЖ қомасындағы жөнелтілетін тауар» субшоты |
| 5. | Тауардан түсетін пайда өзінің арналған мемлекетіне бағытталады және тауар уақытша кеден қоймасына түсіріледі. Тауарды түсірген кезде тасымалдаушының кінәсінен 800 000 теңгеге кем шыққан: - қоймаға орналастырылған тауар сомасы - кем шыққан сома бойынша талап қойылған сома - тауардың кем шыққан сомасы | 24 200 000 800 000 800 000 | 1330 «сатып алушы елінің қоймасындағы жөнелтілген тауар» субшоты | 1330 «жолдағы жөнелтілген тауар» субшоты 1330 «жолдағы жөнелтілген тауар» субшоты |
| 6. | Кеден қоймасынан сатып алушының қоймасына жеткіщілген тауар юойынша шоты ұсынылды, шот сомасы 5 000 АҚШ долларын құраған, шот ұсынылған күні доллардың бағамы 152 теңге құраған 7 600 000 теңге (5 000 * 152) | 7 600 000 | ||
| 7. | Сатып алушының қоймасына тауарды қадылдау кезінде табиғи азаю нормасын шегінде кем шығуы анықталған (0,3%) 72 600 теңге ((25 000 000 – 800 000) * 0,3%) | 72 600 | 1330 «Сатып алушы елдің қоймасындағы жөнелтілген тауар» субшоты | |
| 8. | Тауар сатып алушыға берілген күндегі сатылған тауардың нақты өзіндік құны бойынша есептен шығарылды 24 127 400 теңге (25 000 000 – 800 000-72 600) | 24 127 400 | 1330 «Сатып алушы елдің қоймасындағы жөнелтілген тауар» субшоты | |
| 9. | Шетел сатып алушысына тауар үшін шот –фактурасына 220 000 доллар сомасына жазылды (ҚР ҰБ бағамы бойынша 1 доллар 152,1 теңге құраған) - 33 426 000теңге (220 000 * 152,1) | 33 426 000 | ||
| 10. | Ұлттық валюта жабдықтаушының шоты төленген 3 200 000 теңге (200 000 + 1 000 000 + 200 000 + 800 000 – 800 000) | 3 200 000 | ||
| 11. | Тауардың кем шыққаны зачетқа жазылды | 800 000 | ||
| 12. | ҚР ҰБ бағамы бойынша шетелдік валютасында жабдықтаушының шоты төленген 761 000 теңге (5 000 + 152,2) | 761 000 | 1030/валюта | |
| 13. | Сатып алушы – импортер алған тауар үшін 220 000 доллар сомасын төлеген (ақша қаражаты алынған кезде 1 доллардың бағамы 153 теңге құраған) | 33 660 000 | 1030/валюта | |
| 14. | Валюталық операциялары бойынша бағамдық айырмасы көрсетілген: - шығысы 1 000 теңге құраған ((152,2 – 152,0)*5 000) - бағамдық айырмасы бойынша табыс 198 000 теңге құраған ((153,0 -152,1)*220 000) | 1 000 198 000 | ||
| 15. | Сатып алушы – импортердің пайдасына бұрындары берілген, банк кепілділігі есептен шығарылды | - | 008 «шетел валютасында алынған, төлем және міндеттемені қамтамассыз ету» |
Не нашли, что искали? Воспользуйтесь поиском: