Тұтас ұстындар

Тұтас ұстындар әдетте екі Т тәрізді қимада жобалайды. Биіктігі бойынша тұрақты ұстындар мен сатылы ұстындардық кран асты бөліктері үшін симметриялы емес екі – таврлар қолданылады. Егер бір таңба кезеңі абсолюттік мәні бойынша басқа таңбаның кезеңінен ерекшеленсе, онда симметриялы емес қиманы пайдаланған тиімді.

Ұстындарды дайындаудағы көп жұмыс қажет етушілікті төмендету үшін Ш типіндегі параллель қырлармен екі таврлы прокатты қолдану тиімді.

Алайда болат шығыны бұл жағдайда біршама ұлғаяды.

Қиманың құрамдастарын үш табақбеттен (сур. 5.3, б) немесе табақбеттер және пісірілген, сондай – ақ прокатты екі таврлардан құрастырады. Шеткі қатарлардың бекіту ыңғайлылығы үшін 5.3, г суретте көрсетілген қима пайдаланылады. Құрамдас қималарды құрастыру езінде автоматты дәнекерлеуді қолдану шарттарын, сондай – ақ сөрелер мен қабырғаның жергілікті орнықтылығын қамтамасыз етуі қажет.

Ортадан тыс қысылған ұстынның шыбығы беріктік пен орнықтылыққа жазықтықта, сондай – ақ рама жазықтығынан да тексерілуі тиіс. Ұстын динамикалық жүктеменің тікелей әсеріне ұшырамайтындықтан, оның беріктігін

[N/ (A_И R_Y Y_C )]^W + M_X / (C_X W_XN R_Y Y_C) + M_X / (C_Y W_YN R_Y Y_C) ≤ 1, (5.1) формуласы бойынша пластикалық майысулардың дамуын ескере отырып тексереді, мұндағы Т, М_Х – ұзына бойы күш және рама жазықтығында әсер ететін кезең; W_Y – рама жазықтыгынан бүктесін кезең бүктесін кезең (әдетте ол болмайды), A_И, W_XN , W_YN - өте жүктелген талшық үшін нетто қимасының алаңы және қарсыласу кезеңі, n, c – пластикалық майысулардың дамуын ескере отырып элементтерді беріктікке есептеуге арналған коэффиценттер.

Беріктікті тексеруді тек элсіз қимасы бар ұстындар үшін, сондай – ақ m_nƒ>20 келтірілген эксцентриситет мәні кезінде жасау қажет. Көптеген жағдайларда ұстынның көтергіш қабілеті оның тұрақтылығымен анықталады.

5.3-сурет. Тұтас ұстындардың қима түрлері. а – прокатты қоствардан; б, в, г – құрама пісірілген.

Тұтас ортадан тыс қысылған ұстынды М_Х кезеңнің әсер ету жазықтығында тексеруді

N/ (φ_e A) ≤ R_y Y_c (5.2)

Формуласы бойынша анықтайды, мұндағы φ_e – ортадан тыс қысылу кезіндегі есепті қарсылықтың төмендеу коэффициенті; шыбықтың шартты иілімділігіне байланысты. Λ _Х = λ _X √R_y/E және келтірілген эксцентриситеті m_eƒ ≤ р=m_X: m_X = e_x / ρ_X = M_X A / NW_CX / - салыстырмалы эксцентриситет: W_CX – ең көп қысылған талшықтың қарсылық кезеңі: р – қима формасының әсер ету коэффициенті.

Ортадан тыс қысылған шыбықтың орнықтылығын жоғалтуы материалдың жұмысының серпінді пластикалық майысулармен қиманың босату деңгейін есептейтін және қима формасына тәуелді р коэффициенті енгізіледі.

Ортадан тыс қысылған шыбықтың тұрақтылығы шыбықтың ұзындығы бойынша кезеңдердің элюрасының сипатына байланысты. Рамалық жүйелердегі ұстындар үшін М_Х мәнін тұрақты қима учаскесінің ұзындығы бойынша ең көп кезеңге тең етіп қабылдайды. Басқа жағдайлар үшін кезеңнің мәнін нормалар бойынша анықтайды. Орнықтылықты тексеру кезінде М_Х және N мүмкін болатын амалдарын қарастыру керек те, олардың ішінен ең нашарын таңдап алу керек.

М_Х кезеңінің әсер ету жазықтығында ұстындардың әдетте өте дамыған қимасы бар, сондықтан егер L_X > L_Y ,болса кезең әсерінің жазықтығынан орнықтылықтың жоғалуы мүмкін (орнықтылықты жоғалтудың иімді – айналма түрі).

Кезең әсерінің жазықтығынан орнықтылықты тексеруді N/ (φ_e A) ≤ R_y Y_c. (5.3) формуласы бойынша тексереді, мұндағы φ_e – λ_y – L_y/i_y иімділікке байланысты 8 қосымша сәйкес анықталатын ұзына бойы бүктесіннің коэффициенті: с – орнықтылықты жоғалтудың илімді – айналма формасы кезіндегі М_Х кезеңінің әсерін ескеретін коэффициент.

с коэффицентін мына формулалар бойынша анықтайды:

m_x ≤ 5 кезінде

c = β / (1 + αυm_x), (5.4)

мұндағы α, β, υ - 12 қосымша бойынша анықталатын коэффиценттер.

m_x ≥ 10 кезінде

c = 1 / (1+ m_x (φ_y /φ_b)). (5.5)

Мұндағы φ_b - арқылықтардың орнықтылығы жоғалуы кезіндегі есептік қарсылықтың төмендеу коэффеценті, көптеген практикалық жағдайларда ұстындардың орнықтылығын тексеру кезінде φ_b = 1,0.

5 < m_x < 10 кезінде

c = c_y (2 – 0.2 m_x) + c₁₀ (0.2 m_{x -} 1), (5.6) мұндағы c_y – ды m_x = 5 кезінде (5.4) формуласы, ал c₁₀ – (5.5) формуласы бойынша m_x = 10 кезінде анықтайды.

m_eƒ = M_x A (NW_cx) салыстырмалы эксцентриситетті анықтау кезінде есепті кезеңге: кезең әсерінің перпендикуляр жазықтығы жылжуынан бекітілген шарнирлі тірелген ұштарымен шыбықтар үшін – ұзыңдықтың орташа үшіндегі шегіндегі ең көп кезең; аспалар үшін бітеудегі кезең.

Λ_у > 3,14 иілімділік кезінде с коэффициенті нормалар бойынша анықталатын мәндерден аспауы тиіс. Барлық жағдайда с < 1. Егерде ұстын екі жазықтықта қысылу мен бүгілуге жұмыс істесе, онда оның орнықтылығын М_х, сонымен бірге М_у ескере отырып тексеру керек.

Іс жүзінде тұтас ұстындар қимасын іріктеуді мына ретпен орындау ыңғайлы.

Төменгі тарауында баяндалған әдістеме бойынша, μ келтіру коэффицентін табады және L_х пен L_у есепті ұзындығын анықтайды. (5.2) формуласына сәйкес қиманың қажет етілген алаңы

А_ТР = N / (φ_e R_y γ_e) (5.7) Симметриялы қоставр үшін і_х = 0,43һ, р_х = 0,35һ. Мұндағы һ – ұстын қимасының биіктігі, раманы құрастыру кезінде белгіленген. Мұндай жағдайда,

Λ_x = (L_x / i_x)_x√R_y / E = (L_x / 0.43 h) √R_y/E;

m_x = e_x / ρ_x = M_x / (N 0.35h).

m_x және λ_х алынған мәндері бойынша 11 қосымша η коэффициентін табады. Бірінші жақындауда сөрелер мен қабырғалардың алаңдарының аракатынасын А_ƒ / А_w = 0.5 деп қабылдауға болады. Келтірілген эксцентриситеттің m_eƒ =ηm_x және шартты иілгіштік λ_х біле отырып, 9 қосымша бойынша φ_е коэффициентінің мәнін, (5.3) формула бойынша қиманың талап етілген алаңы А_ТР аламыз.

А_ТР талап етілген алаңы бойынша сортамент бойынша сөрелердің параллель қырларымен прокатты екі таврды (Ш типі) таңдайды немесе үш табақбеттен қима құрастырады. Болат шығыны бойынша ең тиімдісі қабырғасы жұқа қима болып табылады.

Кезеңінің әсер ету жазықтығында ортадан тыс сығылған ұстынның орнықтылықты жоғалтуы материалдың жұмыс істеуінің серпінді пластикалық сатысында және өте сығылған сөреде болады және қабырғаның жапсарлас бөлігінде пластикалық деформациялар дамиды.

Қабырғаның жергілікті орнықтылығын жоғалтудың алдын алу мақсатында оның шартты иілімділігі λ_w = (h_eƒ / t_w) √(R_y / E) шектеулі λ_w аспауы тиіс.

Λ_х ұстынның шартты иілімділігі көп болған сайын, пластикалық деформацияның даму деңгейі соғұрлым аз және қабырғаның шектеулі иілімділігі соғұрлы жоғары.

1 ≤ m_x ≤ 10 кезінде қабырғаның шектеулі иілімділігі мына формулалар бойынша анықталады:

Λ_х < 2 кезінде

Λ_uw = 1.3 + 0.15 λ²_x

Λ_x ≥ 2 кезінде

Λ_uw = 1,2 + 0,35 λ_x (5.8)

Барлық жағдайда λ_w 3.1. аспауы тиіс.

m_x басқа мәндері кезінде Λ_uw мәні нормалар бойынша анықталады.

Жергілікті орнықтылық шарттарына қабырғаның қалыңдығы өте үлкен болып шығады. Бұл оны, қиманы үнемді етпейді, әсіресе ұстын қимасының биіктігі 700м. және одан көп болған кезде. Кейбір жағдайларда һ_eƒ / t_w = 80...120 деп алып, мұндағы t_w = (6, 8, 10, 12) мм., қабырға қалыңдығын азайту және оның орнықтылығын қабырғаның бір немесе екі жағына орналасқан, қаттылықтың ұзына бойы қырларын қоюмен қамтамасыз ету тиімді. Ұзына бойы қырлар қырлар ұстынның есепті қимасына қосылады. Бұл жерде қабырғаның бір бөлігі белдеу мен қыр арасындағы дербес табақ бет ретінде қарастырылады. Ұзыңа бойы қырдың қабырға өсіне қатысты инерция кезеңі l_se ≥ 6 һ_eƒ t_w³ кем болмауы тиіс. Қабырғаның бір жағынан қырды қою кезінде оның инерция кезеңі І_se қабырға қырымен біріккен оске қатысты есептеп шығарылады. Ұзына бойы қырларды қою ұстындар дайындаудың еңбек сыйымдылығын арттырады және тек оның үлкен ені кезінде ғана тиімді (1000мм жоғары).

Қабырғаның қауіпті жағдайға өтуі шыбықтың көтергіш қабілетінің жоғалуын білдірмейтіндіктен, нормалар қабырғаның қауіпті жағдайдан тыс пайдаланылуына рұқсат береді. Бұл жағдайда «а» қабырғасының тұрақты емес жұмыстан шығарылған деп санайды және ұстынның есепті қимасына орнықтылық құнына ені һ₁ = (0,4.... 0,5) t_w Λ_uw√Е/R қабырғаның екі шеткі учаскесін қосады. Қабырғаның бір бөлігін есепті қимадан шығарып тастау А қимасының алаңы анықтау кезінде ғана ескеріледі, басқа барлық геометриялық сипаттамалар тұтас қима үшін анықталады.

Қабырғаның қалыңдығын белгілеп А_ƒ сөресінің қажет етілген алаңы анықтайды:

А_ƒТР = (А_ТР - һ_eƒ t_w) / 2

немесе, егер қабырғаның жергілікті орнықтылығы қамтамасыз етілмеген болса,

А_ƒТР = (А_ТР - 2һ₁ t_w) / 2

Ұстынның орнықтылығын қамтамасыз ету үшін кезеңнің әсер ету жазықтығынан сөре ені (½₀.... ⅓₀) l_у кем емес етіп алынады. Сөре қалыңдығын жергілікті орнықтылық шартын ескере отырып белгілейді. Екі таврмен таврдың жиектелмеген сөресі үшін b_eƒ асылма енінің t_ƒ қалыңдығына шектеулі қатынасы

[b_eƒ / t_ƒ] – [0.36 + 0.1 λ_x – 0.001 (1.5 + 0.7 λ_x) m_x] √E/R_y (5.9) формуласы бойынша анықталады.

Қималардың басқа типтері үшін [b_eƒ / t_ƒ] шектеулі мәні нормаларда көрсетілген.

Ұстын қимасы құрастырып, оның орнықтылығын кезең әсерінің жазықтығында және жазықтығынан шығарып (5.2) және (5.3) формулалары бойынша тексереді.

Кезең әсері жазықтығынан шыққан ортадан тыс қысылған ұстынның орнықтылықты жоғалтуы фибралық ағымдылықпен анықталады, яғни қабырға бұл жағдайда серіппелі сатыда жұмыс істейді.

Серіппелі жұмыс істеу кезіндегі қабырғаның орнықтылығы α = (р₁ –р₂)/р₁ және τ шамасына тәуелді, мұндағы р₁ = N/A + M_ycl/ - қабырғадағы ең көп қысатын кернеу (у_с – ауыртпалық түсетін ортадан қабырғаның қысыңқы шетіне дейінгі қашықтық); р₂ - N/A - M_ycl/ - қабырғаның қарама – қарсы шетіндегі тиісті кернеу (у_р – қиманың ауыртпалық түсетін ортасынан қабырғаның шетінің жеңілдетілетін кезеңіне дейінгі ара қашықтық);

τ = Q/(һ_eƒ t_w – қабырғадағы орташа жанама кернеу).

Осылайша, егер ұстынның қимасы кезең әсерінің жазықтығынан оның орнықтылығымен анықталса, яғни (5.2) және (5.3) формулалары бойынша тексеру кезінде сφ_у < φ_с болса, онда шекті иілімділік артуы мүмкін.

α ≥1 кезінде қабырғаның шекті иілімділігі

λ_pw = 4.35 √(2α- 1) E/[s(2 – α + √α² + 4β²)] ≤ 3.8 √E/R_y (5.10)

формуласы бойынша анықталады, мұндағы β= 1,4(2α - 1)(τ / р1). α < 0,5 кезіндегі λ_х мәні орталық қысылған элемент ушін, 0,5 < α < 1 кезінде λ мәндері арасындағы интерполяция бойынша, α = 0,5 және α = 1,0 кезінде анықталады.

Егер (5.10) шарты сақталса, онда 3 формуласы бойынша кезең әсерінің жазықтығынан ұстынның орнықтылығын тексеруді қиманың барлық алаңы ескере отырып жүргізді. Егер (5.10) шарты орындалмаса, ені һ, қабырғаның екі учаскесін қосады (5.4 сур. қара)

Таңдап алынған қиманы тексеру кезінде қажет болған жағдайда (кернеу 5% жоғары жетпей қалған немесе артық болып кеткен кезде) түзету немесе қата тексеру жүргізеді.

5.4-сурет. Тұтас ұстынның қимасын таңдау

а – қоставрлы ұстынның қимасы; б – көлденең қаттылық қабырғасы болған жағдайда; в - қабырғанның жергілікті орнықтылығын жоғлатқан кезде

һ_eƒ t_w ≥ 2,3√E/R_y кезінде тұтас боғандардың қабырғаларын айналдыру кезінде ұстынның қаттылығын арттыратын бір – бірінен (2,3.... 3) һ_eƒ қашықтықта орналасқан, қаттылықтың көлденең қырларымен бекіту керек. Әрбір жөнелтілетін бөлшекте екі қырдан кем болмауы тиіс.

B_h – қырдың алға шығып тұрған бөлігінің енін жұп симметриялы қырлар үшін һ_eƒ/30 + 40мм және бір жақты қыр үшін һ_eƒ /24+50мм кем емес етіп, t қырдың қалыңдығын 2 B_h √R_y/Е кем емес етіп қабылдайды.

Құрамдас қабырғалардағы қабырғалар мен сөрелерді біріктіретін пісіру жіктерін тұтас етіп орындау керек. Жіктердің биіктігі сөрелердің қалыңдығына байланысты белгілейді (38* кестені қара [7]).

40р С – ден жоғары температура кезінде агрессивті немесе әлсіз агрессивті ортада пайдаланылатын ғимарат ұстындарында, екі жақты пісірім міндетті, вертикалль байланыстардың, кронштейндердің, арқалықтардың және басқа да элементтердің жанасатын жерлерінен басқа жерлерді бір жақты жік пайдалануға рұқсат етіледі.

Симметриялы емес қиманы таңдау үшін оң және теріс кезеңдермен екі жүктелуді қарастыру керек (5.5 сурет). Шамамен қабырға биіктігі мен сөрелердің ауырлық түсетін ортасы арасындағы қашықтық һ_eƒ =һ_ƒ =һ ұстындар қимасының биіктігіне тең деп қабылдауға болады; мұндай рұқсат ету кезінде қателік 5% аспайды.

Келесі өлшемсіз параметрлерді енгіземіз: асимметрия көрсеткіші k = y₁/ y₂ және материалдың қимадағы үлестірілу сипаттамасы р = A_w / A. Ұстындарда әдетте р = 0,25.... 0,6.

Талап етілген мән k – ны қиманың шеткі нүктелеріндегі ең көп кернеудің теңдігі шартынан анықтауға болады, яғни

δ₁= δ₂ мұндағы күш берудің бірінші амалы кезіндегі ең көп кернеу; дәл осы күш берудің екінші амалы кезінде.

Сатылы ұстынның учаскесінің ұзындығы бойынша ұзына бойы күш болмашы өзгереді. Сондықтан N₁=N₂+N деп алуға болады. Сонда k=y₁/y₂=M₁/M₂.

5.5-сурет. Симметриялы емес ұстынның қимасын таңдау

Атомдық алаңы арқылы қиманың геометриялық сипаттамаларын және k мен p өлшемсіз сипаттамаларын көрсетеміз:

талап етілетін алаңын абсолюттік мәні бойынша ең көп кезеңмен амалдап табамыз: мәнін және екенін біле отырып 9 қосымша бойынша анықтаймыз. әрі қарай жергілікті орнықтылықты ескере отырып, қабырға қалыңдығын белгілейміз және сөрелердің алаңын анықтаймыз.

екенін ескере отырып және табамыз.

Сөрелерді құрастыруды симметриялық қимадағы сияқты етіп дайындаймыз. Соңында таңдалған қиманың тексеру мен оның түзетуін жүргіземіз.

5.3. Керегеторлы ұстындар.

Керегеторлы ұстынның шыбығы өзара жалғастырылатын керегетормен байланысқан екі тармақтан тұрады. Керегеторды әдетте екі жазықтықта орналасады (тармақтардың қырлары бойымен), алайда жеңіл ұстындар үшін кейде қима осі бойынша орналасқан керегеторларды пайдаланады. Ұстынның екі тармағында жұмысқа жақсы қосылуы үшін шеткі қатар ұстындарында крандардан вертикаль жүктемеге бірінші (жоғарыдан) қиғаш тіректің жоғарғы ұшын кран асты тармағына бекіткен тиімді.

Өтпе ұстындардың таралған қималары 5.6 суретте көрсетілген. Шеткі қатарлардың ұстындары үшін жиі швеллерлік формадағы сыртқы тармақпен симметриялы емес қималарды пайдаланады (қабырға жанасуының қолайлығы үшін) (5.6 а сурет). Тек жеңіл ұстындарды қолданылатын прокатты швеллерден тармақ қарапайым болып табылады; өте қуатты ұстындарда тармақты 16мм дейінгі қалыңдықтағы майысқан табақ бетпен болмаса құрамдас қимадан жобалайды.

5.6-сурет. Торлы ұстынның қима типтері

а – симметриялы қима; б – симметриялы емес қима

Ортаңғы қатар ұстындарын әдетте прокатты пішіннен (ІІІ типіндегі екі тавр) тармақтармен симметриялы қимадан болмаса құрамдас қимада жобалайды. Өтпе ұстын параллель белдеулермен ферма сияқты жұмыс істейді. Ұстында жұмыс істейтін N және M есептік күштерден оның тармақтарында тек ұзына бойы күш пайда болады Q көлденең күшті керегетор қабылдайды. Ұстынның көтергіш күші қандайда бір тармақтардың (жазықтықта немесе рама жазықтығына) немесе жалпы ұстынның (ол бірыңғай өтпе шыбық ретінде жұмыс істейді деген болжаммен) орнықтылығын жоғалтуы нәтижесінде тіресілуі мүмкін.

Симметриялы емес қима ұстыны тармақтарындағы ұзына бойы күшті мына формулалар бойынша анықтайды. (сурет 5.7)

1 тармақта (5.11)

2 тармақта (5.12)

Мұндағы N, M – есептік ұзына бойы күш және бүктесін кезең: -ұстынның қимасының ортасына түсетін ауыртпалыққа дейінгі қашықтық; - ұстын тармақтарының ортасына түсетін ауыртпалықтар арасындағы қашықтық.

(5.1) және (5.2) формулаларда N және M мәндерін және ең үлкен мәндерін беретін амалдарда қабылдайды.

5.7-сурет. Торлы ұстынның есепті сұлбасы

Тармақтардағы есептік күшті анықталғанан кейін олардың әрқайсысынын орталық қысымға жұмыс істейтін есебінде екі жазықтықта орнықтылыққа тексереді (5.7 суретті қара).

І тармақтың ұстын (рама) жазықтығындағы орнықтылығы

(5.13)

Ұстыңның жазықтығынан

(5.14)

Мұндағы тармақтың иілімділігі бойынша анықталатын ұзына бойы бүктесін коэффиценті ( - керегетор бекіту тетіктері арасындағы қашықтыққа тең ұстын жазықтығындағы тармақтың есепті ұзындығы; - 1-1 осіне қатысты тармақ қимасының инерция радиусы); иімділігі бойынша анықталатын ұзына бойы бүктелу коэффициенті ( әдетте ұстынның төменгі бөлігінің биіктігіне тең ұстын жазықтығынан тармақтың есепті ұзындығы; - у-у осіне қатысты тармақ қимасының инерция радуисы); - тармақ қимасының ауданы.

2 тармақтың орнықтылығында осыған ұқсас тексереді.

Бірыңғай шыбық ретінде ұстын немесе оның учаскесінің орнықтылығын (кезеңнің әсер ету жазықтығында) (5.2) формула бойынша, ортадан тыс қысыңқы шыбық үшін тексереді, бірақ коэффициентін шартты келтірілген иімділікті және өтпе шыбықтар үшін 10 қосымша бойынша салыстырмалы эксцентриситетке (n коэффициенті ескерілмейді) байланысты анықтайды.

келтірілген иімділігін ортадан қысыңқы өтпе ұсытындарға арналған сияқты етіп есептеп шығарады.

Өтпе қималарға арналған салыстырмалы экстриситетті (5.15)

формуласы бойынша анықтайды,

Мұндағы M_x - тұтас ұстындарға арналған сияқты қабылданған, орнықтылықты тексеру кезіндегі бүктелу кезеңінің есептік мәні; А-шыбықтың қима алаңы (екі тармақтың да); - ұстын қимасының инерция кезеңі (5.7 суретті қара), -қиманың ауыртпалық түсетін ортасынан ұстынның өте ауыр тармағының ауыртпалық ортасына дейінгі қашықтығы.

Кезең әсерінің жазықтығының бірыңғай шыбық ретінде өтпе ұстынның орнықтылығын тексеру керегі жоқ, себебі ол (5.14) формуласы бойынша тармақтардың әрқайсысының осы бағыттағы орнықтылығын тексерумен қамтамасыз етіледі. Ұстынның бұралуға қарсылығын ұлғайту үшін, ұстынның тармақтарын жөнелтілгіш элементтердің ұшында орналасқан қатты көлденең диафраграммалармен жалғайды. Өтпе ортадан тыс қысыңқы ұстындардың керегеторы элементтерін екі шаманың үлкеніне тең: статистикалық есеп кезінде анықталған немесе шартты көлденең күшке есептейді.

Өтпе ұстынды параллель белдеулермен ферма ретінде қарастыра отырып, қиғаш тіректегі күшті формуласы бойынша анықтауға болады, мұндағы n- керегетор жазықтықтарының саны; - тармақ остері мен қиғаш тірек арасындағы бұрыш. Әдетте өнеркәсіптік ғимараттардың өтпе ұстындарында керегетордың екі жазықтығы бар.

Керегетор элементтері бір сөремен бекітілген, жалғыз бұрыштардан, яғни ауыртпалық түсетін орта осіне қатысты эксцентрлі күшті берумен жобаланады.

Алайда есептеулерді жеңілдету үшін оларды ортадан қысылған деп санауға болады, ал кезең әсерін есептеу үшін жұмыс шартының төмендететін коэффициентін енгізеді.

Егер қиғаш тіректерді тармақ осінің ортасына келтірілсе, онда тармақтың ені аз кезінде түйіндерде қиғаш тіректерді бекіту үшін фасонкалар салуға тура келеді. Түйіндерді жеңілдету үшін қиғаш тіректерді тармақ қырына ортаға келтіруге рұқсат беріледі. Бұл түйіндерге жергілікті бүктесін кезеңдерге пайда болуына және майысқақтықтың өте ерте дамуына әкеледі.

Ұзына бойы күш пен керегетордың ортадан тыс бекіту кезеңінен біріккен қимылға тармақтар есебін әдетте жүргізбейді, себебі жергілікті пластикалық майсыулар ұстынның жұмыс шартын шарнирлі тетіктермен қабылданған есепті сызбаға жақындатады және ұстынның көтергіш қабілетіне елеулі әсер етпейді.

Ортадан тыс қысыңқы өтпе ұстынның қимасын әдетте мынадай ретпен таңдайды. Ұстын тармақтарындағы күшті шамамен анықтайды. Алдын ала қиманың ауыртпалық түсетін ортасының орны белгісіз болғандықтан, алдын ала және деп алады (һ өлшемі раманы құрастырукезінде белгіленген; ал кранды жүктемеден кезеңді анықтау кезінде қабылданған). Симметриялы емес қимадағы өтпе ұстынның ауыртпалы түсетін ортасының орнын.

теңдеуін тармақтар алаңы ондағы күштерге пропорционал деген болжаммен анықтауға болады.

Мұндағы, N₁, M₁ - тармағын жүктейтін кезеңмен күштер амалы; N₂, M₂ - 2 тармақты жүктейтін кезеңмен күштер амалы.

Көптеген жағдайларда N₁= M₁ (айырмашылық 10 пайыздан аспайды және

(5.16)

Симметриялы қималар үшін

Әрі қарай тармақтардың талап етілген алаңын табады.

және (5.17)

(бірінші жақындаудағы коэффициентінің мәні 0,7.......0,9 қабылдануы мүмкін) және тармақтар қимасын құрастырады. Рама жазықтығынан ұстындардың орнықтылығын қамтамасыз ету үшін тармақ енін тармақ ұзындығының 1/20-1/30 тең етіп қабылдайды (рама жазықтығынан ұстынның немесе оның учаскесінің ұзындығы). Ұстын тармақтары ортадан қысуға жұмыс істейді. Сондықтан сөрелер мен қабырғалардың жергілікті орнықтылығы, ортадан қысылған ұстындардыкы сияқты қамтамасыз етіледі.

Мұнан кейін екі тармақтың да және жалпы барлық қиманың да геометриялық сипаттамасын анықтайды. Тармақтардағы ұзына бойы күштердің мәнін анықтайды және (5.13) және (5.14) формулалар бойынша екі жазықтықтада олардың орнықтылығын тексереді. Жалпы шыбықтың орнықтылығын керегетор қиғаш тіректерінің қимасын таңдағаннан кейін тексереді.

Өтпе ұстындардың жалпы және жергілікті орнықтылығын бөліп тексеруге негізделген. Баяндалған амал, пайдалану практикасымен дәлелденгенмен, теориялық жағынан негізделмеген, себебі жалпы бүктелу кезіндегі ұстынның деформациясы мен бұл ретте тармақтардағы күштің ұлғаюын ескермейді. Деформацияланған сызба бойынша құрылым есебі ЭЕМ орындалады.

Не нашли, что искали? Воспользуйтесь поиском: