ХХ ғ.басындағы физикадағы гносеологиялық дағдарысты философиялық талдау.

Физика дағдарысқа ғасырдың алып келген төменде айтылатын мәселелер еді.
Ескі механикалық көзқарасқа сәйкес, атом – ол классикалық механика бойынша бізге белгілі кез келген материалдық дене дейді, және де бұл сәтсіз тұжырымдардың бірі болды. Негізінде, атом – жылдам өсуге қабілетті протондар мен электрондардан тұратын күрделі электромагниттік жүйе екендігі дәлелденді. Жылдамдық өзгеруіне байланысты протондар мен электрондардың массасын ұлғайту және азайта алу қасиеттерін, Томсон «жеңіл» эфирлер мен салмақты материя арасындағы алмасу деп түсіндірді. Осылайша, бізге белгілі болған материяның құрылымы түрлі протондар мен электрондардың жаңа нысандарынан тұратындығы анықталды. Джордж өзінің «Материяның корпускулярлық теориясы» деп аталатын кітабында былай дейді, корпускулалық (Томсон электрондарды – корпускула дейді) массаның пайда болуы өте қызық, яғни масса электрлік заряд нәтижесінде туындайды, ол корпускулаға негізделген. Массаның өсуі байқалған жері, зарядталған денеге сәйкес келмейді, бірақ заряд кеңістігінде орналасады, мысалы эфир кеңістікті толтырып тұрса, ол өзі арқылы заряд нәтижесінде қозғала алады. Зарядталған дененің массасының өсуі эфирдің массасына негізделген. Корпускула үшін басқа массаның блуы мүмкін емес, барлық масса – электрлік масса. Сонымен, корпускуланың массасының көп бөлігі электрлік болса, жылдам қозғалатын корпускула баяу қозғалатын корпускулаға қарағанда көбірек болады, ал егер де негізгі масса механикалық болғанда ол, жылдамдыққа тәуелді болар еді. Электрлік теорияда жасалған тәжірибелер, барлық масса – элетромагнитті масса дейді. Тек XX ғасырдың алғашқы жылдарында ғана, кейбір физиктер, мысалы Томсон, жаңа ашылулардың нәтижесінде материяның жаңа фрмаларын түсінуге және бұған дейінгі біздің материяға көзқарасымыз қате екендігін және соны толығырақ зерттеу керек екендігін жеткізді. Осы мәселе бойынша Ленин: Егер де біздің философиялық тақырыптардағы кітаптар мен мақалалар жазушы махистер, материяның жойылатыны, материяның элетрмен теңесетінін алдын-ала ойлай алғанда, жаңа материялардың формалары, жаңа материялардың формаларының қозғалысы ашылар еді.

Не нашли, что искали? Воспользуйтесь поиском: