Негізгі қүралдардың амортизациясын (тозуын) өндірістік тәсіл бойынша есептеу

Бүл кестеде жылдық амортизация сомасы мен орындалған жүмыстың өндіріс процесіңде тікелей пайдалануымен байланысты екенін көреміз. Жинақталған тозу сомасы жыл сайын орындалған жүмыстың көлеміне немесе пайдалануға тікелей байланысты өсіп отырады, ал қалдық қүн жойылу қүнына жеткенше орындалған жүмыстың бір өлшем бірлігіне тікелей пропорционалды түрде азайып отырады.

Өндірістік әдіс бойынша амортизацияны есептеу тау-кен өнеркәсібінде ең қолайлы әдіс болып саналады. Аталған ендірісте амортизацияны есептеу тонна мөлшерлемесі бойынша жүргізіледі. Бүл әдіс негізгі қүралдарды пайдалану мерзімі ішінде объектінің қайтарымы барынша дүрыс есептелінсе ғана пайдаланады.

Амортизацияны (тозуды) есептеудің жеделдетілген әдістері. Бүл әдіс өндірістік мақсатта пайдаланылатын негізгі қүралдардың көптеген түрлері бойынша пайдаланылады, бірақ ол оның алғашқы жылдарында өндірілетін өнімнің өзіндік қүнын негізсіз күрт өсіреді, сондықтан оны іс жүзінде пайдаланудың өзі екіталай. Дегенмен де, теоретиктер, оның екі түрін үсынады:

а) Кумулятивтік әдісі

ә) Азайып отыратын қалдық әдісі.

Кумулятивтік әдіс — латын тілінен аударғанда — өсу, жиналу деген мағынаны білдіреді, яғни сандарды қосудың көмегімен тозудың сомасы есептелінеді, демек объектінің қызмет ету мерзіміндегі жылдар санын қосу арқылы анықталады.

Азайып отыратын қалдық әдісі. Бұл әдіс те кумулятивтік әдістің принциптеріне негізделген. Оны екі еселенген амортизациялау нормасын қолдану арқылы азайып отырған қалдық әдісі деп те атайды.

Халықаралық практикада баяу амортизация деп аталатын әдіс бар, мысалға, күрделі пайыздық әдіс, бірақ оны тек қана арнайы жағдайда ғана пайдаланады. Бүл әдістің мәні мына жағдайдан түрады: онда негізгі қүралды пайдаланудың бірінші жылында тозу сомасы аз мөлшерде есептен шығарылып, ал келесі жылдары ол біртіндеп арта бастайды. Амортизациялық әдіс өзгертудің нәтижесі ағымдағы және болашақтағы есеп беру кезендерінде көрініс табады.

Не нашли, что искали? Воспользуйтесь поиском: