Алдыннан – перед чем-то (кем-нибудь) движущимся

Давайте поговорим о погоде и напишем несколько слов:

Обратите внимание на глагол ява – яуды. Подобное графическое написание не должно сбивать с толку. В татарском языке это одна фонема [w].

Неопределенное прошедшее нередко употребляется в сказках, в описаниях давно минувших дней. Однако для придания описанию живости можно перейти на определенное прошедшее, и таким образом сделать далекое неосвидетельственное событие более близким для читателя. Обратим на это внимание в следующем тексте:

Цветок

Булган, ди, бер Чәчәк. Утырган-утырган да Чәчәк однажды әйткән:

– Җил мине селкетә, кояш кыздыра. Җил белән кояштан невозможно спрятаться. Утырмыйм больше на своем стебле.

Бер чәчәк тә аңа бер сүз әйтмәгән. Аларга сабакта сидение да, җилдә покачивание дә, кояшта загорание да рәхәт булган.

Бервакыт Чәчәк янына бер Кыз килгән дә, Чәчәкне сорвав, прикрепила на грудь.

Чәчәк что делать белмәгән.

– Күрдегезме, мин хәзер нинди на высоте! Мин кояшка да, җилгә дә ближе, – дигән.

Кыз барган да барган, ә Чәчәк ничектер җиргә упал (и остался). Аны җил унес, һәм Чәчәк үз сабагы янына вернулся.

Чәчәк плакал. Сабагына да хәзер нельзя сесть. Башка чәчәкләр аңа:

– Кояш һәм җил белән кем борется уж? – дигәннәр. – Алар бит безне яраталар, растят.

Кояш та, җил дә не рассердились. Җир аны үзенә алды, җил яңгыр позвал. Яңгыр яуды, һәм Чәчәк вместо башка күп һәм бик красивые чәчәкләр выросли.

Чәчәк

Булган бер Чәчәк. Утырган-утырган да Чәчәк бервакыт әйткән:

– Җил мине селкетә, кояш кыздыра. Җил белән кояштан качып булмый. Утырмыйм мин сабагымда.

Бер чәчәк тә аңа бер сүз әйтмәгән. Аларга сабакта утыру да, җилдә селкенү дә, кояшта кызыну да рәхәт булган.

Бервакыт Чәчәк янына бер Кыз килгән дә, Чәчәкне өзеп, түшенә кадаган.

Чәчәк нишләргә дә белмәгән.

– Күрдегезме, мин хәзер нинди биектә! Мин кояшка да, җилгә дә якынрак, – дигән.

Кыз барган да барган, ә Чәчәк ничектер җиргә төшеп калган. Аны җил алып киткән, һәм Чәчәк үз сабагы янына кайткан.

Чәчәк елаган. Сабагына утырып булмый. Башка Чәчәкләр аңа:

– Кояш һәм җил белән кем көрәшә инде? – дигәннәр. – Алар бит безне яраталар, үстерәләр.

Кояш та, җил дә ачуланмаганнар. Җир аны үзенә алды, җил яңгыр чакырды. Яңгыр яуды, һәм Чәчәк урынына башка күп һәм бик матур чәчәкләр үсте.

Ответьте на вопросы:

1) Сез чәчәкләр яратасызмы?

2) Чәчәк җил белән кояшны яратканмы?

3) Чәчәкне кем өзеп алган?

4) Аннары Чәчәкне нәрсә алып киткән?

5) Чәчәк нигә елаган?

6) Башка чәчәкләр аңа нәрсә дигәннәр?

7) Кояш белән җил ачуланганнармы?

8) Җил нәрсәне чакырды?

9) Яңгыр нишләде?

10)Чәчәк урынына нәрсәләр үсте?

Составьте предложения:

Нужны слова вместо многоточий:

1) бер – беренче,ике – …, ун – …, алты – …, егерме бер – ….

2) мин – мине, син – …, ул – …, сез – …, алар – …, без – …, бу – ….

3) син – сиңа, бу – …, ул – …, сез – …, алар – …, без – …, китап – ….

4) китап – китабым, җавап – …, шәһәр – …, өстәл – …, әни – …, абый – …, сорау – …, гаилә – ….

5) сүз – сүзебез, хәреф – …, җөмлә – …, текст – …, такта – …, сыйныф – ….

6) рәсем – рәсемең, такта – …, әти – …, сеңел – …, бабай – …, онык – ….

7) урындык – урындыгыгыз, өстәл – …, тәрәзә – …, сан – …, сүз – …, башкала – …, гаилә – …, әти – ….

8) такта – тактаның, сыйныф – …, бүлмә – …, мин – …, ул – …, бабай – …, бу – ….

9) шәһәр – шәһәрдән, авыл – …, институт – …, мин – …, Казан – …, бу – …, урындык – …, ул – …, Әлмәт – ….

10) гаилә – гаиләдә, дус – …, авыл – …, тәрәзә – …, ишек – …, бу – …, ул – …, без – ….

Не нашли, что искали? Воспользуйтесь поиском: