Тыпы пераносу значэнняў. Метафара. Метанімія. Сінекдаха.

Мнагаз. у слове развіваецца ў выніку набыцця словам пераноснага значэння. Паводле прымет, пакладзеных у аснову пры пераносе назвы аднаго прадемта ці з’явы на другі, вылучаюць наступныя спосабы пераносу значэнняў: на аснове метафары, метаніміі і сінекдахі. 1) метафара – перанос назвы аднаго прадмета на другі на аснове падабенства іх знешніх або ўнутраных уласцівасцей: падабенства па форме (крыло самалёта, птушкі), паводле размяшчэння (нос карабля), па колеры (бялок вока), хар-ру руху (гусеніца трактара), падаб. гукаў (конік), па фун-цыі (дворнікі). Пры дапамозе М. моўцы могуць устанаўліваць таксама падабенства паміж з’явамі матэрыяльнага свету і з’явамі, якія абазначаюць: эмоцыя, думкі, віды дзейнасці чалавека(ланцужок меркаванняў, пункт погляду), з’явы грамадскага жыцця (спажывецкі кошык), навуковыя паняцці (паталок хуткасці), элемент ацэнкі (прамы адказ), ацэначна-семантычныя прыметы маюць М, звязаныя з абазначэннем чалавечых уласцівасцей, шляхам пераносу на чалавека назваў жывёл ці неадуш. прадметаў (от ліса, казёл). 2) метанімія – перанос назвы аднаго прадмета, з’явы, дзеяння на другі на аснове іх сумежнасці (прасторавыя, часавыя, сітуацыйныя, лагічныя і інш. адносіны). Назва можа перанасіцца: з назвы посуду, памяшкання на назву яго змесціва, з назвы арганізацыі ўстановы на на назву сукупнасці яе членаў (філфак аб’явіць суботнік), з назвы населенага пункта на жыхароў (мінск адзначае свята), з назвы падзеі, мерапрыем. на назву яго ўдзельнікаў (рэктарат скончыўся), з матэрыялу – выраб з яго (уся ў золаце), з дзеяння – назву яго выніка (правесці дыктант), з дзеяння – на назву месца або часу (пачалося жніво), з імя чалавека – на назву яго твору, адкрыцця (люблю чытаць Коласа). 3) сінекдаха – перанос значэння з цэлага на частку або наадварот (бас, тэнар), (не хапае працоўных рук).

Не нашли, что искали? Воспользуйтесь поиском: