Жаргонная лексіка. З гісторыі сацыяльных жаргонаў на Беларусі.

Лексіка БМ паводле сферы ўжывання: агульнаўжывальная (пашыраныя па ўсёй тэрыторыі ў пісьм і вусн формах. Зразумела ўсім), абмежаванага ўжывання (а. тэрытарыяльна, б. сацыяльна). Агульнаўжывальная ўстойліва і ўжывальна ва ўсіх стылях маўлення. Абмежаванага ўжытку падзяляецца на прафесіянальную (спецыяльную), жаргонную і дыялектную. Жаргонная і аргатычная лексіка хар-ца абмежаванасцю ўжывання, з’яўляецца сацыяльным варыянтам маўлення і ўжываецца ў пэўных умовах зносін. Жаргонная з’яўляецца прыналежнасцю сацыяльнай або ўзроставай групы людзей. Жаргоны пазбаўлены структурна-моўнай?????, адрозніваюцца ад агульнаўжывальнай лексікі толькі слоўнікавым складам. Пр, у студэнтаў – зубрылка, пара, засыпацца, хвост; кол – адзінка, сушылка – аддзяленне міліцыі, дэзік – дызерцір, мыла – е-мэйл. Усім жаргонным словам уласціва яркая стылістычная афарбоўка, таму лёгка пераходзяць у прастамоўе і размоўнае маўленне. Спосабы ўтварэння жаргоннай лексікі: 1. На базе літ мовы шляхам пераасэнсавання значэння (продкі – бацькі). 2. запазычванне (гуд бой, гёрла). 3. Скарачэнне слоў і афіксацыя (тэлік, велік). Жарганізмы вылучаюцца няўстойлівасцю ў часе: адны знікаюць, другія ўзнікаюць. Сацыяльныя групоўкі вывучае сацыялінгвістыка. Арго (замкнёны) – лексіка груп людзей, каб зрабіць сваю мову незразумелай. Функцыя: засакрэчванне зместу маўлення. Ужываюць спецыяльна прыдуманыя ці штучна ўтвораныя формы. Спосаб аховы прафесійных інтарэсаў ва ўмовах вандроўнага жыцця. Гэта і словы дэкласаваных груп (хіляць – ісці, кімарыць – спаць). Прычыны ўзнікнення – у сац умовах. У руск мовазнаўстве займаецца Бондалетов, у бел – Лукашанец. Носьбіты бел умоўных моў – прідстаўнікі рамеснікаў-шапавалаў і зборшчыкі патрабаванняў на царкву, жабракі. На сёння вядома звыш 10 тэрытарыяльных відаў У.У. – больш за 6000 слоў. Пачаў вывучаць Раманаў. З развіццём фабрычнай прамысловасці цэхавыя межы разбураліся і словы выходзілі з ужывання: частка адмірала. Аргатызмы выходзяць з ужывання там, дзе знікаюць прычыны для яе ўжывання. Жаргонная лексіка і арго не павінны быць адзнакай маўлення адукаванага чал-ка.

Не нашли, что искали? Воспользуйтесь поиском: