I – аналитикалық топ катиондарының жалпы мәліметтері мен дербес реакциялары

Бірінші аналитикалық топ катиондарына: NH₄⁺, K⁺, Na⁺ жатады.

Калий, натрий және аммонийдің тұздары оның гидроксидтері суда жақсы ериді, сондықтан олардың топтық реагенті жоқ.

Калий және натрийдің гидроксидтері – сулы ерітінділерде толық ионданатын күшті сілтілер. Күшті қышқыл қалдығынан түзілген калий мен натрийдің тұздары гидролизге ұшырамайды және олардың ерітінділері бейтарап орта көрсетеді. Әлсіз қышқыл қалдығынан түзілген тұздары гидролизге ұшырайды, ал олардың ерітінділерінің рН > 7 болады.

Аммиактың судағы ерітіндісі (аммоний гидроксиді - NH₄OH) – әлсіз негіз. Күшті қышқылдардан түзілген тұздары гидролизге ұшырайды және олардың ерітінділерінің рН < 7 болады. Қыздырған кезде аммоний тұздары ыдырайды және бұл касиеті NH₄⁺ катионын реакциялық ортадан аластату (ұшырып жіберу) үшін қолданылады.

Калий катионының К⁺ дербес реакциялары

I. Натрий гидротартраты NaHC₄H₄O₆ калий тұздарымен ақ кристалл тұнба түзеді:

KCl + NaHC₄H₄O₆ = KHC₄H₄O₆ + NaCl

K⁺ + HC₄H₄O₆^- = KHC₄H₄O₆

1-тәжірибе. Пробиркаға 4-5 тамшы калий тұзының ерітіндісін құйып, сонша тамшы натрий гидротартраты ерітіндісін қосыңдар. Ақ кристалл тұнба түзілгенше пробиркадағы ерітіндіні шыны таяқшамен араластырыңдар.

Тәжірибені жүргізу шарттары:

1.Калий катионы бар ерітінді аса концентрлі болуы керек.

2.Реакцияны салқын жерде жүргізу керек.

3.Орта бейтарап болуы шарт.

4.Сыртқы әсерлерді (шыны таяқшамен араластыру) қолдану қажет.

II. Натрий гексанитрокобальтаты (III) Na₃ калий катионымен калий - натрий гексанитрокобальтатының (III) сары түсті комплексті тұзының тұнбасын түзеді:

2KCl + Na₃ = 2 NaCl + K₂Na

2K⁺ + Na⁺ + = K₂Na

2-тәжірибе. Бір тамшы калий тұзының ерітіндісіне 1-2 тамшы натрий гексанитрокобальтатын (III) қосыңдар. Күшті қышқылдарда еритін ашық-сары түсті тұнба түзіледі.

Тәжірибені жүргізу шарттары:

1. Орта бейтарап немесе әлсізқышқылдық болуы керек.

2. Аммоний тұздарының болмауы қажет.

3.Нитрит ионын тотықтыратын иодидтер мен басқа тотықсыздандырғыштардың да болмауы қажет.

4.Шыны таяқшамен араластыру арқылы тұнбаның түзілуін жылдамдатуға болады.

Не нашли, что искали? Воспользуйтесь поиском: