Солтүстік Арабстанда құрылған мемлекеттер

Набатилер мемлекеті тарих сахнасына б.д.д.ҮІ ғасырдың басында көрініс таба бастағанға ұқсайды. Аталған мемлекет б.д. ІІ ғасырдың басына дейін өмір сүрді. Мемлекеттің ордасы – Палестинаның оңтүстігіндегі Эдом аймағы

Палмирена мемлекеті «Бадияту-ш-Шам» деп аталатын Сирия шөлінің ортасында, Ефрат өзенінің батысында ежелгі сауда жолы бойында құрылған. Оның ежелгі аты – Тадмур. Аталған мемлекет Персия мен Рим империясы арасында тепе-теңдік саясатты ұстана отырып, өмір сүрген. Мемлекет сауда жолдарының түйіскен жерінде орын тепкендіктен, көп табысқа кенелетін. Тарих бойында дәулетті мемлекетке айналған Палмирена мемлекеті 272 жылы Рим империясы тарапынан құлады. Мемлекет халқы пұтқа табынды, Палмирена қаласындағы пұтханаларында күннің өкілі ретінде саналатын пұттар көптеп кездесетін. Бұдан Палмирена халқының күнге табынғаны анық байқалады.

Ғассанилер мемлекеті – Арм селінен соң оңтүстіктен солтүстікке қоныс аударған арабтардың Сирия аймағында құрған мемлекеті. Олар Қахтанилердің Жафна бин Амр тармағының өкілі болатын. Олардың мекендеген аймағы – Сирияның оңтүстік шығысындағы сауда жолының бойы болды.

Ғассанилер өздерінің ана тілі – араб тілін жоғалтпай, сол аймақтың жергілікті тілі – арамей тілін де қолданды. Заман өте келе Ғассанилер Византия империясының ықпалымен христиан дінінің монофизиттік бақытын ұстанып сириялыққа және Византияның вассалына айналды.

Ғассанилердің сияси жағынан құлдырауы Сасани билеушісі - Хосров ІІ 613-614 жылдары Византияға қарсы шабуылға шығып, Дамаск (Шам) пен Иерусалимді (Құдыс) жаулап алған уақытқа сәйкес келеді. Алайда Византия императоры Ираклий 629 жылы аталған аймақты Сасанилерден қайтарып алғанымен Ғассанилер бастапқы қуатты деңгейіне жете алмады. Бірақ, халифа Омар заманында аймақ мұсылмандардың қол астына өткенге дейін қуыршақ мемлекет күйінде Византияға бағынды.

Хиралықтар (Лахмилер) – Сирия-Ирак өлкесінде Ефраттың батыс жағына қоныс аударып құрылған мемлекет. Арм селінен соң қоныс аударғандар Лахм тайпасы тарапынан құрылғандығы туралы жорамал бар. Орталығы – Хира қаласы. Сасанилерге вассал ел ретінде лахмилер христиандардың ерес деп қудалаған несториандық христиан дінін қабылдады. Халифа Әбу Бәкір мен Омар дәуірлерінде мұсылман әскерлері жорықтары кезінде аймақ мұсылмандардың қол астына қарады.

Киндалықтар мемлекеті де оңтүстіктен қоныс аударған арабтар тарапынан құрылды. Мемлекет ретінде алғаш мәрте ІҮ ғасырдың басында көрініс таба бастады. Шығыста Иамама мен Бахрейн маңайында мекендей келе, кейінірек, Хадрамаут пен Орта Арабстанға таралып орналаса бастады. Уақыт өте келе солтүстікке ұмтылып, территориясын кеңейту мақсатында Хираға қол соза бастады. Бірақ, хиралықтар мен Ғассанилердің арандатуы нәтижесінде тақ таласы орын алып, ҮІ ғасырдың орталарына таман тарих сахнасынан шығып кетті. Осы мемлекетті құрған тайпалар Хадрамаутқа ығысып, сонда мекендеді. Пұтқа табынған киндалықтар ислам діні таралған шақта әр аймақта ұсақ рулар күйінде өмір сүріп жатты.

Лекция

Не нашли, что искали? Воспользуйтесь поиском: