Тэхналогіі асабова-арыенаванага (ААН) і развіваючага навучання (РН).

ААН мае даўнюю гісторыю і некалькі іншых назваў: гуманістычная педагогіка, неапрагматызм, экзістэнцыялізм і інш. Усё гэта можна назваць ліберальнай педагогікай. Аснову ліберальнага падыходу ў адукацыі ЗША і Еўропы склалі ідэі Д. Д'юі і інш рэфарматараў педагогікі пачатку 20 ст.

ААН разглядае асобу дзіцяці як складаную, індывідуальную цэласць, непаўторнасць і вышэйшую каштоўнасць, якая мае патрэбу у самаактуалізацыі, г.зн. у рэалізацыі свайго патэнцыялу. Мэтай такога навучання з'яўляецца развіццё асобы, яе самасвядомасць і самарэалізацыя. Веды, школьная праграма - гэта сродкі развіцця.

Каб стварыць такое навучанне неабходна:

- "змяніць пазіцыю настаўніка з аўтарытарнай на дэмакратычную; настаўнік - кансультант, і шмат у чым псіхатэрапеўт, які ажыццяўляе развіццёвую дапамогу;

- "стварыць атмасферу "вольнага вучэння" ў класе, г.зн. атмасферу вольнай самастойнай дзейнасці, на ўласным вопыце, падчас дыскусій; вучні не павінны баяцца рабіць памылкі і прасіць аб дапамозе, для іх настаўнік - старэйшы член групы;

- "выкарыстоўваць метады, якія стымулюць актыўнасць вучня і яго развіццё.

Задача настаўніка - не толькі даваць вучням веды ў гатовым выглядзе, але і вучыць іх знаходзіць гэтыя веды, выкарыстоўваючы для гэтага розныя спосабы і метады.

В.В. Давыдаў, В.П. Зенчанко, А.В. Пятроўскі распрацоўвалі асобасна арыентаваную мадэль навучання. Галоўныя прынцыпы: акцэнт на выхаванне і развіццё школьніка, дыферэнцыяванае змест адукацыі, с-ма адэкватных формаў, сродкаў і метадаў навучання. Аднак варта пазбягаць крайнасцяў, такіх як прытрымліванне спантанных інтарэсаў вучня, што пазбаўляе працэс сістэматычнасці, змяншае ўзровень навучання.

Тэорыя РН бярэ свой пачатак у працах Песталоцы, Дыстарвега, Ушынскага і інш. Дадзенае навучанне прызнаецца рухаючай сілай псіхічнага развіцця дзіцяці, станаўленнем ў ім ўсёй сукупнасці якасцяў асобы. Тэрмін РН ўвёў Давыдаў.

У наш час у рамках РН распрацавана шэраг тэхналогій. Тэхналогія Занкова накіравана на агульнае, цэласнае развіццё асобы, тэхналогія Эльконіна - Давыдова акцэнтуе развіццё спосабаў разумовай дзейнасці, тэхналогіі творчага развіцця - аддаюць прыярытэт эмацыйна-маральнай сферы.

Напачатку 1930-хггВыгоцкі выдзвінуў ідэю навучання, якая ідзе ўперадзе развіцця і арыентавана на развіццё дзіцяці як на асноўную мэту. Адна з першых спроб рэалізаваць гэтыя ідэі прадпрынятая Занковым у 1950 - 60-е гг. Ён распрацаваў сістэму інтэнсіўнага ўсебаковага развіцця ў пачатковай школе, якая была ўкаранена ў практыку.

Асноўныя прынцыпы РН:

- "РН - гэта актыўна-дзейнасны падыход да навучання, які ідзе на змену тлумачальна-ілюстрацыйнаму;

- "РН ўлічвае і выкарыстоўвае заканамернасці развіцця і прыстасоўваецца да ўзроўню і асаблівасцяў дадзенага індывідыума;

- "Педагагічнае ўздзеянне апярэджвае, стымулюе, накіроўвае і паскарае развіццё спадчынных дадзеных асобы.

- "У РН дзіця з'яўляецца паўнавартасным суб'ектам дзейнасці.

- "РН накіравана на развіццё ўсёй цэласнай сукупнасці якасцяў асобы.

Пазіцыя настаўніка: "да класа не з адказам, а з пытаннем", настаўнік вядзе да вядомых яму мэтам навучання, падтрымлівае ініцыятыву дзіцяці ў патрэбным кірунку.

Вучань - суб'ект пазнання. Ён пазнае свет.

Не нашли, что искали? Воспользуйтесь поиском: