Шы тақырып. Әйел қылмыстылығы.

Дәріс жоспары:

1. Әйел қылмыстылығының түсінігі.

2. Әйел адамдардың қылмыстылығының себептері.

3. Әйел қылмыстылығының алдын алу.

Негізгі ұғымдар: әйел адамдардың қылмыстылығы.

1. Әйел қылмыстылығының түсінігі. Әйел қылмыстылығы ер адамдардың қылмыстылығынан қарағанда қылмыстың салдарымен, сипаттамасымен, сапалық көрсеткіштерімен, қылмысты істеу құралдары және тәсілдерімен, жәбірленушіні таңдауымен, қылмыстағы рөлімен ерекшеленеді. 1990–2000 ж аралығында әйел қылмыстылығының үлесі 10-15 % - ды құрайды. әйел қылмыстарының таған түрлеріне: ұрлық – 12%, бөтеннің мүлкін иемдену немесе ысырап ету – 18-20 %, тұтынушыларды алдау - 14 % қылмытары жатады. Әйелдермен жасалатын ұрлық қылмыстары қалада жиі орын алады. Олардың арасындағылар көбінесе осы қылмыстары үшін сотталғандар, сондай-ақ бұл үлкен жастағы көп жыл бойы үй-баспанасыз өмір сүрушілер. Құрылымы бойынша әйел адамдармен жасалатын ұрлық қылмыстары 17-20% дейін өскен. Сонымен қатар, әйел адамдар ұрлықты темір жол көліктерінде және пәтерлерде сенімге кіру арқылы жасайды. әйел қылмыскерлерінің арасында 1%-ын кісі өлтіруге оқталғандық және кісі өлімі үшін сотталғандар құраса, тағы шамамен 1% денсаулыққа ауыр түрде зиян келтіргені үшін сотталғандар, 3 жоғары %-ды тонау және қарақшылық үшін сотталғандар құрайды. Егерде, соңғы жылдағы қылмыскерлердің барлық көрсеткіштерін алатын болсақ, онда кісі өлімі бойынша сотталған әйел адамдардың үлесі 10-12% -ға дейін өскен, ал денсаулыққа ауыр түрде зиян келтіру 5-7% дейін, тонау мен қарақшылық қылмыстары 16-18% дейін өскен. Соңғы жылдары зорлау қылмыстарына қатысқаны үшін сотталған әйел адамдардың саны едәуір өскен. Түзеу коллонияларында жазасын өтеп жатқан әрбір 4-5 әйел зорлау қылмыстары үшін айыпталған. Себебі, әйел адамдарда негізінен қауіпті қылмыстар үшін ғана бас бостандығынан айырады. Сонымен қатар әйел адамдардың әсіресе ауылды жерлерде тараған қылмыстарының бір түрі - жаңа туған нәрестесін өлтіруі. Бұл қылмыстар көбінесе материалда қамтамасыз етуі нашар, отбасын құрмаған, баспанасыз жас әйелдермен жүзеге асырылады. Кейбір жағдайларда бұл қылмыстарда ер адамдар да қатысады. Олар азаматтық некеде тұрушы немесе көңілдесі де болуы мүмкін. Әйел адамдардың қылмыстылығын көбінесе 30–ға дейінгілер жүзеге асырады, ал 30-40-қа дейінгілер отбасынан айырылған немесе жалғызбастылармен жүзеге асырылуы мүкін. 90 жылдары экономикалық қызметте белсенділік танытқан мамандығы бар әйел адамдардың қылмыстылығының саны өсті, мысалға пара алу.

2. Әйел адамдардың қылмыстылығының себептері.

Әйел адамдардың қылмыстылығының себептері мына көріністермен байлансыты;

1) қоғамдық өндірісте белсенділік танытуы;

2) басты әлеуметтік институттардың осылдануы, яғни бірінші орында отбасының;

3) әйел адамдармен қатаң қабылданатын қоғамдағы келіспеушіліктермен жеккөрушіліктің өсуі;

4) әйел адамдардың арасында алкоголизм мен жезөкшеліктің, қаңғыбастықпен қайыршылықтың, нашақорлықтың өсуі.

Қазіргі таңда әйел адамдар қоғамдық өмірде көп жұмыс жасаушылар болып табылады. Шамамен өндірісте, құрылыста кіші квалификацияны қажет ететін және аур жұмыстар әйел адамдарға жүктелген, сонымен қатар саудамен айналысатын адамдар, қоймаларда, базаларда, сауда орындарында қолдарымен жүк тиейді немесе түсіреді, сондықтан әйел адамдар мұндай ауыр жұмысты тастап, құқық бұзушылық жолына түсуі әбден мүмкін. Бұл жағдайлардың криминалогиялық маңыздылыңы әйел адамдардың бұндай ауырлықты көтере алмауында. Зерттеу нәтижелері қаңғыбас әйелдерді бұрын ауыр және кіші квалификацияланған жұмыстарды істегендігін көрсетеді. Ауылды жерлерде әйел адамдардың қылмыстылығы күн көру мақсатында қалалы жерге барып жаңа ортаға ене алмаушылықтан әйел қылмыскерлер санын толтырады: жезөкшелік және ұрлықпен айналысуы, қайыр садақа сұрау т. с. с. Ал әлеуметтік себептерінің біріне сонымен қатар әйел адамдарының отбасындағы ауыр тауқыметімен байланысты, мысалы демалыссыз жұмыс, көптеген істерді жүргізіп кете алмаймын деген қорқушылық сезімі, үй жұмыстарына көңіл бөлу арқылы жолдасына немесе балаларына көңіл аудармау, үлгермеу, шаршау, жетіспеушілік және т. б. Бұл жан-ұяда үнемі ұрыс керістің болуына және ыдырауына алып келеді. Көбінесе мұндай жайттарда әйел адамдар психикалық тұрғыда көтере алмай ішімдікке салынады немесе өзге де құқық бұзушылыққа әкеп соқтырады.

3. Әйел қылмыстылығының алдын алу. Әйел қылмыстылығының алдын алу мәселесі қылмыстылықпен күресу аясында толық қамтылуы керек. Әйел адамдар қоғамдық өмірде белгілі бір орынға ие болуы және ер адамдардай ауыр жұмыстарға тартылмауы керек. Оның күші мен көңілі ұдайы отбасы мен балаларына арналуы керек. Әйел қылмыстылығының алдын алу бойынша жүргізілетін жұмыстар олар жиі қылмыс жасайтын және жеке басының негативті көріністері негізделетін аяны қамту керек. Мемлекет және қоғам тек қаржылай және материалды түрде көмек көрсетіп қан қоймай, отбасы ыдырағанда және де жалғыз басты әйелдерге де көмек көрсетулер керек. Сонымен қатар әйел адаидардың қылмыстылығының алдын алу мақсатында қыз балаларға қатысты профилактикалық жұмыстар жүргізілуі керек: 1) кәмелетке толмағандарға қатысты: ата-анасыз қалғандарға қорғаншыларды бекіту, балалар үйіне, арнаулы мектептрге, мектеп интернаттарға, жұмыстарға және т. б. қажетті жерлерге орналастыру, медициналық көмек көрсету. Медициналық көмек көбінесе қоғамға қарсы жат қылықтармен өмір сүретін қыз балаларға керек, себебі олардың арасында СОЗ және психикалық аурулармен ауыратындардың саны басым. Ондайларды емдеусіз қалыпты өмір сүру жағдайына енгізу мүмкін емес.

2) күнделікті тәрбие жұмыстарын жүргізу және тәртіптерін қадағалау.

3) тәртібі нашар қыз балаларға қатысты мәжбурлеу шараларын қолдану.

Әйел адамдарына қатысты қылмыстылығының алдын алу мақсатында жүргізілетін профилактикалық жұмыстардың келесі объектісіне олардың еңбек қызметінің аясы жатады. Түнгі смені бойынша әйел адамдарды жұмысқа тартпау. Әйел адамдардың өндірістегі қызметі балалардың тәрбиесіне және жанұясына кедергі келтірмеуі керек.

Ші дәріс.

Не нашли, что искали? Воспользуйтесь поиском: