Тақырып. Міндеттеменің қатысушылары

Кейбір жағдайларда міндеттемеге қатысушы тараптардың бір жағында немесе екі жағында да екі немесе одан да көп тұлғалар болуы мүмкін, мысалы, үш мұрагердің біреуі қалған екі мұрагерге қатысты талап қояды. Бұл жерде кредитор тарабы жағында бір тұлға, ал борышкер тарабы жағында екі тұлға болады. Осы жағдай азаматтық құқықта міндеттемедегі тұлғалардың көптігі деп аталады. Тұлғалардың көптігі белсенді, пәс және аралас болады. Сонымен бірге, міндеттемеге оның тараптарымен қоса, туындаған міндеттемемен немесе өзге құқықтық қатынастармен байланысты үшінші жақтар да қатысуы мүмкін (ҚР АК 270-б. 2-тармағы).

Жалпы ереже бойынша, міндеттемелер белгілі борышкермен белгілі кредитор (несие беруші) алдында орындалуы тиіс. Бірақта заң міндеттемелердің қатысушыларын өзгерту мүмкіншілігін де көздейді. Ол «міндеттеме тараптарын ауыстыру» деп аталады, ал ауыстыру ережелері Азаматтық кодекстің 19-тарауымен реттеледі (339-348 баптары). Кредиторды (несие берушіні) ауыстыру (рим құқығындағы «цессия» немесе талап ету құқығын басқа тұлғаға ауыстыру) борышкердің келісімінсіз де болуы мүмкін, бірақта бұл ауыстыру туралы борышкер міндетті түрде ескертілуі тиіс. Борышкерді ауыстыру (яғни, қарызды ауыстыру) тек қана несие берушінің (кредитордың) келісімімен жасалады (ҚР АК 348-б.). Ал несие берушінің немесе борышкердің жеке басымен тығыз байланысты міндеттемелерде тұлғаларды ауыстыруға болмайды (алименттік, деликтілік міндеттемелерде).

Не нашли, что искали? Воспользуйтесь поиском: